Kompyuter injineringi fakultеti 4 bosqich ki-13-18 guruh talabasi Xurramova Mahbubaning “Axborot tizimlarni loyihalash menejmenti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKЕNT AXBOROT TЕXNOLOGIYALARI UNIVЕRSITЕTI QARSHI FILIALI

“ KOMPYUTER INJINERINGI" fakultеti

4 - bosqich KI-13-18 guruh talabasi
Xurramova Mahbubaning “Axborot tizimlarni loyihalash menejmenti “ fanidan
MUSTAQIL ISHI

Bajardi : M.Xurramova
Qabul qildi:

Mavzu: O'zbekistonda turli xil axborot tizimlaridan (ERP va CRM) foydalanish

(ERP va CRM) foydalanish tushunchasi bu
CRM Ingliz tilidagi Customer Relationship Management so’zlarining bosh harflaridan tashkil topgan bu qisqa atama o’zbek tilida Mijozlar bilan munosabat boshqaruvi, degan ma’noni anglatadi. O’z nomi aytib turganidek, mijozlar bilan munosabatni boshqaradigan tizim sotuvchi va haridor, ishlab chiqaruvchi va iste’molchi, xizmat ko’rsatuvchi va undan foydalanuvchi o’rtasidagi har qanday aloqaga oid ma’lumotlarni boshqaradi.

Mijozlar bilan munosabatni boshqarish tizimi yordamida sotuvchi/ishlab chiqaruvchi/xizmat ko’rsatuvchi tomon quyidagi qulayliklarga ega bo’lishi mumkin:

Qaysi mahsulotga talab ko’proq bo’layotganini bilish;
Iste’molchi xizmat/mahsulotga qanday munosabatdaligini o’rganish;
Muammolar yechimini xalq qay usulda ko’rayotganini kuzatish;
O’tgan savdolar natijasi bilan tanishish;
Kelajakdagi foydani bashorat qilish;
O’tgan va kelasi xarajatlar/foydalarni solishtirish;
Strategiyani osonlik bilan o’zgartirish;
Hodimlar samaradorligini nazorat qilish;
Iste’molchilar uchun har doim yaqin bo’lish.
Ko’rib turganingizdek, yuqoridagi ro’yxatda o’z biznesining muvaffaqiyati uchun harakat qiladigan tadbirkor xohlamaydigan birorta ham band yo’q. Ro’yxat CRM tizimining barcha imkoniyatlarini ochib bera olmasa ham, uning tijorat uchun, har qanday tashkilot faoliyati uchun qanchalar muhimligini ko’rsatib bera oladi.

Customer Relationship Management tizimining iste’molchi/foydalanuvchilar uchun quyidagi qulayliklari bor:

Mahsulot/xizmat haqida fikrlari o’rganib chiqiladi;
Har bir iste’molchi/mijozning kompaniya faoliyatida o’rni bo’ladi;
Xizmat ko’rsatish sifati yaxshilanadi;
Har bir foydalanuvchi o’z so’roviga javob oladi;
Xizmatlar sifati yaxshilanayotganini his qiladi.

CRM-tizim - bu birinchi bosqichdan boshlab - mahsulot va kompaniya bilan tanishish va tijorat taklifini taqdim etishdan boshlab mijoz bilan o'zaro munosabatlarning barcha joriy operatsiyalarini o'z vaqtida amalga oshirish imkonini beruvchi zamonaviy avtomatlashtirilgan tashkilotchi. Qo'ng'iroqlar, uchrashuvlar, muzokaralar, shartnomalar, tovarlarni jo'natish, hisob-fakturalar, to'lovlarni nazorat qilish, kafolat va kafolatdan keyingi xizmat ko'rsatish - bu barcha operatsiyalar CRM tizimining hushyor nazorati ostida bo'ladi. Natijada, ularning barchasi bir xil sifatli va aniq o'z vaqtida amalga oshiriladi va shu bilan mijozda kompaniya haqida juda qulay taassurot qoldiradi.

Shunday qilib, ERP va CRM tizimlari raqobatdosh mahsulotlar emas, balki bir xil tanganing bir-birisiz mavjud bo'lolmaydigan ikki tomonidir. ERP-tizim yuqori sifatli va raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarishning kalitidir, CRM esa ushbu mahsulotlarni sotishni ta'minlash va kompaniyaning bozorda barqaror pozitsiyasini shakllantirish vositasidir.

ERP - bu operatsiyalarga asoslangan tranzaksiya tizimi. ERP ning asosiy vazifasi ma'lumotlarni aniq hisobga olishdir. Masalan, "ombordan hisobdan chiqarish" operatsiyasi ma'lum bir operatsiya hisoblanadi. CRM tizimlaridan farqli o'laroq - ERP aniq ma'lumotlar bilan ishlaydi. ERP-da noto'g'ri miqdordagi tovarlar bilan e'lon qilish operatsiyasi bo'lishi mumkin emas. Ma'lumotlarga asoslanib, keyingi tahlil va jarayonlar quriladi.

BPM yoki biznes jarayonlarini boshqarish nima?

BPM - bu kompaniyaning biznes jarayonlarini boshqarish mexanizmi. BPM kontseptsiyasi xodimlar tomonidan bajariladigan barcha harakatlar tizimlashtirilishi va elektron biznes jarayonlariga o'tkazilishi mumkinligini nazarda tutadi. Har bir harakat oldindan belgilangan ko'rsatmalar va bosqichlarga ega biznes jarayonidir.
BPM - bu zamonaviy analog ish tavsiflari va fu
nktsional vazifalar korxonada.
Har bir xodim qaysi biznes jarayonlari yoki biznes-jarayonlarning qaysi qismlari uchun mas'ul ekanini biladi. Ushbu biznes jarayonlar elektron bo'lib, ular ustida ish BPM tizimida bajarilganligi sababli, xodim doimiy ravishda qog'oz ko'rsatmalarini o'qishi shart emas, BPM tizimi buni o'zi taklif qiladi.
Biznes jarayonlarini avtomatlashtirishda BPM tizimi CRM va ERP bilan integratsiyalashishga majbur bo'ladi. Masalan, mijoz kartalari CRM dan olinadi va ERP da jo'natish operatsiyalari boshlanadi. Misol uchun: