Elektr energiyasi poezdlarni tortish uchun qo'llangan ilk tajribalarda energiya manbai va elektr dvigatel` harakatlanuvchi birlikda joylashar edi



Download 6,19 Mb.
bet26/26
Sana25.02.2022
Hajmi6,19 Mb.
#289902
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
Bog'liq
Maruza

таусимлаш аппаратлари ТК (русчасига — распределительное устройство РУ) деб аталади.
Таqсимлаш аппаратларининг электр билан таъминлаш тизими булиб, унинг урнига ь^араб, электр станцияси генераторлари, подстанцияларнинг куч трансформаторлари, з^аво ва кабель электр узатгичлари, бино ичида тортилган электр симлар энергия берувчи ёки та^симловчи хизматини цилиши мумкин.
Таусимлаш аппаратидан келадиган электр энергия боннца таусимлаш аппаратлари, подстанциялар, куч трансформаторлари ва турли электр цабул цилувчилар орасида гбайта тацсимланиши мумкин. Бундай цурилмаларига электр энергияси таусимлаш аппаратидан тарцалувчи кабель ва з^аво электр узатгичлари ортали юборилади.
Таусимлаш аппаратларида унга уланган электр узатгичларларни ажратиб куйиш ва з^имоя килиш аппаратлари, шунингдек, бутун таусимлаш аппаратини з^ам, унинг алоз^ида булимларини з^ам ишлашини назорат цилиб турувчи турли улчов асбоблари булади.
Электр энергиясини кабул килиб олиш ва таусимлаш, шунингдек, таусимлаш аппаратининг алоуида элементларини узаро улаш учун, одатда, очиц металл шиналар ишлатилади. Улар алоз^ида шиналар туркумини з^осил уилади. Шиналар туркуми асосий ёки йигма, тармогуловчи ва уловчи шиналардан иборатдир. Асосий шиналар таусимлаш шиналари вазифасини бажаради. Уларга энергия манбаъидан энергия келиб, кетувчи узатгичларга берилади. Асосий шиналарга уланувчи цурилмаларга борувчи шиналар тармо^ловчи шиналар дейилади. Тармоьуланишнинг алоуида ^урилмаларини узаро уловчи шиналар уловчи шиналар дейилади.
Таусимлаш уурилмаси yap уандай кучланишга ва уар уандай маусадга мулжалланган электр тармоуларининг таркибий элементидир.
Кучланишлари 1000 В дан ортиу булган юуори вольтли электр тармоулари электр станциясининг таусимлаш аппаратларига уланади, с^шгра улар турли подстанцияларнинг таусимлаш аппаратлари оруали тармоуланади.
Истеъмолчилар уувват ва ёритиш уурилмаларининг кучланиши 1000 В гача булган электр тармоулари пасайтирувчи трансформатор подстанцияларининг паст вольтли таусимлаш аппаратларидан электр уабул уилувчиларга таруалади. Электр уабул уилувчиларнинг узатгичлари уам энергия билан таъминловчи узатгич таусимлаш аппаратлари воситасида уланади.
Турли таусимлаш аппаратларининг тузилиш шакллари ва улчамлари уурилманинг кучланиши ва таусим уилинаётган уувватига боглиу булади.
Таусимлаш аппаратларида ишлатиладиган аппаратларнинг улчамлари ва конструкциялари, уларнинг турли тартибларда ишлаш шароитлари, ток утувчи уисмлар изоляциясининг улчамлари, кучланишнинг катталигига боглиу булади.
Ишлатилаётган аппаратура тавсифи ва унинг ясалиш шаклларига уараб, таусимлаш аппаратлари 1000 В гача кучланишли тармоуларда ишлатиладиган паст вольтли уурилмаларга ва 1000 В дан ортиу кучланишли тармоуларда ишлатиладиган юкрри вольтли уурилмаларга булинади.
Электр станциялари ва подстанцияларининг электр ускуналари ичида юуори вольтли таусимлаш аппаратлари катта урин тутади, шу билан бирга, хусусий эутиёжларда (электр билан ёритиш, ёрдамчи механизмларнинг электр двигателлари ва уоказолар) уам худди саноат корхоналарининг ёритиш ва куч электр уурилмаларидагидек, паст вольтли таусимлаш аппаратларидан фойдаланилади.
Таусимлаш аппаратларининг тузилиши хилма —хил булиб, улардан купчилиги электр саноати заводларида тайёрланади ва тайёр уолда таруатилади. Катта уувватли юуори вольтли таусимлаш аппаратлари, баъзи уолларда, иншоот уурилаётган жойда монтаж уилинади.
Таусимлаш аппаратлари (щитлари) тузилиш шаклига уараб икки хилга булинади: иккала томондан уам ишга солиниши мумкин булган очиу шитлар; фауат олд томонидан келиниб, олд томонидан ишга тушириладиган берк суялма шитлар. Суялма щитлар бевосита деворга тауаб зфнатилиши натижасида улар кам жой олади.
Купсекцияли та^симлаш шитларидан бири 21 — расмда келтирилган. Бундай шитлар ю^ори кучланишли ^урилмаларнинг паст кучланишли томнини 0,4 кВ кучланиш Билан таъминлашга мулжалланган. Расмда икки томонлама хизмат ^илишни талаб т$иладиган шкаф келтирилган. Олд томонида рубильникларнинг дастаклари, электр улчов асбоблари ^фнатилган. Opi$a томонидан эса рубильник ва эриб кетувчи асрагичларнига техник хизмат к^фсатиш ишлари олиб борилади.

Таqsimlash qurulмаларининг конструктив элементлари бурчакли ва полоса шаклидаги пулатдан qилинган каркаслар ва уларга урнатилган пулат вараqлари ёки ёнмайдиган изоляция материалларидан qилинган панеллардир. Каркас ва панелларда татфимлаш qурилмасининг барча электр ускуналари жойлаштирилган. Баъзи xолларда таqсимлаш qурилмаси металл шкафларда жойлаштирилади.


Ёритиш электр qурилмаларда кенг qулланиладиган таусимлаш курилмалари ёритиш гурууи таусимлаш шитларидир.
Бундай шитнинг умумий куриниши 22а — раемда ва унинг 380/220 В кучланишдаги саккизта кетувчи электр тармогларини уланиш схемаси 226 —раемда курсатилган.

а)

Ёритиш тармоулари

б)




  1. — раем. Учиргичлар урнатилган ёритиш гурухи шити:
    а —умумий куриниши, б —схемаси

Кетувчи тармоуларда юкламанинг ортиб кетиши ва уисуа туташувлар булишидан саулаш учун, гурух шитларида эрувчан пукак саулагичлар ёки махсус автоматлар. Автоматлардан керакли xоllаrда тармоуларни ажратиб ууйиш учун уам фойдаланилади. Агар ёритиш уурилмасида марказлаштирилган бошуариш кузда тутилган булса, гуруулар шитларидаги уар уайси кетувчи тармоууа бир уутбли ёки икки уутбли учиргичлар урнатилади Схемадан куриниб турибдики гуруу шитида турт симли таъминловчи тармоудан, уар бир фазага келиб уланадиган тармоулар сонини тенг саулаган уолда, икки симли гуруу тармоуларига утилади. Х,ар уайси фазага уланадиган тармоулар сонининг тенглиги сауланганда уч фазали тизимнинг юкламаси тенг таусимланади. Икки симли тармоуланиш холларида уимоя мосламаси фауат бир симда (фаза симида), баъзи уолларда эса иккала симда уам урнатилади. Бу тармоудаги элементларнинг ноль сим воситасида ерга уланганига ёки уланмаганига боглиудир.
Шитларни гуруу шитлари деб аталишига сабаб шуки, уар уайси тармоу бир ваутда бир неча лампани ёки лампалар гурууитти энергия билан таъминлайди, бундай тармоуларнинг уимояси уам гуруу шаклида булади.
Электр энергиясини qабул qилувчилар орасида таусимлаш учун кувват электр курилмаларида таусимлаш урилмалари сифатида кувват таусимлаш шкафлари— йигмалари, шунингдек, асосий цех таусимлаш шитлари ишлатилади.
Куч таусимлаш шкафларидан кетувчи тармоткларни х,имоя дилинг ва ажратиб куйиш учун одатда, новсимон сагклагичлар ишлатилади. Айрим доллар да уланадиган тармогкларга узгичлар, пакет учиргичлар, автоматлар, улчов асбоблари зфнатилади.
Таусимлаш курилмаси шиналарини ток келиш тармонидан узгич ёрдамида ажратиш мумкин. Таусимлаш курилмасини тозалаш, таъмирлаш, куйган саклагичларни алмаштириш каби з$
атор лолларда шундай 1$илиш зарурати тугилади.

  1. —расмда блок типидаги замонавий суялма берк таусимлаш шити к^фсатилган. Бу шит стандарт панеллардан иборат булади. Чи^ариб олинадиган алоз^ида блокларга бош^ариш ва з^имоя аппаратлари монтаж з$илиниб, блоклар панелларга киритиб з$уйилади.

Электр билан таоминлаш тармоь^ларини улаш учун таусимлаш шитининг асосий шинасидан тармог$лар чи^арилиб, бу тармог$ларнинг уар бири бош^ариш, з^имоя аппаратлари з^амда улчов асбоблари билан таоминланган. Химоя аппаратлари сифатида купинча ^увурсимон саз$лагичлар, бош^ариш аппаратлари сифатида эса узгичлар ишлатилади.
^озирги замон ^урилмаларида з^имоя ва бопп$ариш аппаратлари сифатида турли автоматлар, магнитли юргизгичлар, контакторлардан фойдаланилади. Хдр бир тармо^нинг асосий улчов асбоби амперметр булиб, зарур булганда з^исоблагичлар ва вольтметрлар з^ам зфнатилади.
Шитнинг асосий шиналарида кучланиш борлиги ва унинг катталигини назорат з$илиш учун панелнинг таъминлаш тармогига уланган жойига вольтметр, амперметр ва ^айта улагич урнатилади. К,айта улагич ёрдамида вольтметр исталган фазага уланиши мумкин.
Тат$симот шитининг панелларига кабеллар ёки изоляция новларга киритилган изоляция ^илинган симлар ёрдамида киритилади. Сим ва кабелларни киритишни осонлаштириш ма^садида, шит остига бетон канал з$урилади Кабеллар ундан тегишли панелларга чи^арилиб, шитнинг пастки г^исмидаги конструкцияларга маз^камлаб ^уйилади. Канал устки томондан пулат вара^и ^опланган бетон ёки ёгоч плиталар билан беркитилади.


10-Mavzu:Elektr energiyasi sifatini yaxshilovchi va reativ quvvatini kompensalovchi qurulmalarga texnik xizmat ko’rsatish.

Reja:
1.


2.
3.
4.
Download 6,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish