Elektr energetika

7-LABORATORIYA ISHI

RV-247 TURDAGI VAQT RELESINI SINASH.

Ishning maqsadi: RV vaqt relelarining ishlash prinsipi va uning asosiy elementlari bilan tanishish.

Ishni bajarishdan maqsad: Rele himoyasi va avtomatikada ishlatiladigan vaqt relelarning tuzilishi va ishlashi bilan tanishish; ularning asosiy xarakteristikalarini tekshirish.

NAZARIY TUSHUNChALAR

Vaqt relesi rele himoyasi yoki avtomatika ijro etuvchi organining to‘g‘ri ishlashi uchun zarur bo‘lgan hayallash (kechiqish) vaqtini hosil qilish uchun xizmat qiladi.

Ko‘rsatkich rele rele himoyasi yoki avtomatikaning ishlaganligini qayd qilish uchun xizmat qiladi. EV–100 tipidagi vaqt relelari kuchlanishi 24, 48, 110 va 220 V li o‘zgarmas tokka mo‘ljallab ishlab chiqariladi. EV–200 tipidagi relelar esa kuchlanish 100, 127, 220 va 380 V li o‘zgaruvchan tok zanjirlarida ishlatish uchun chiqariladi.

Vaqt relesiga quyiladigan asosiy talablardan biri uning aniqligidir. Vaqt bo‘yicha xatolik +0,25 sek dan katta bo‘lmasligi kerak.

Nominal kuchlanishning 80% dan boshlab vaqt relesi ishonchli ishlashi kerak. Xozirgi vaqtda yarimo‘tkazgichli vaqt relelari ham ishlatilmoqda. Ularda hayallash vaqti kondensatorning rezistor orqali malum kuchlanishgacha zaryadlanish vaqtiga asoslanib hosil qilinadi.

YArim o‘tkazgichli vaqt relelariga VL–27, VL–37, RV–01 va RV–03 tipidagi relelar kiradi.
ISHNI BAJARISH TARTIBI

7.1-rasm. Laboratoriya stendining ko‘rinishi.

1. Sinash uchun mo‘ljallangan vaqt relelarining tuzilishi bilan tanishing va ularning pasport malumotlarini ko‘chirib oling. O’zgarmas tok zanjirlarida qo‘llaniladigan EV–100 seriyasidagi va o‘zgaruvchan tok zanjirlarida ishlatiladigan EV–200 seriyasidagi vaqt relelari bir–biridan nimalar bilan farq qilishini ko‘rib chiqing.

2. Vaqt relesini sinash uchun 1–rasmda ko‘rsatilgan sxemani yig‘ing.

3. Vaqt relesining ishga tushish kuchlanishini toping (relening yakori tortiladigan eng kichkina kuchlanish).

4. Vaqt relesining cho‘lg‘amiga nominal kuchlanish berib, 10 marta relening ishlash vaqtini o‘lchang:

a). Rele shkalasidagi eng katta vaqt uchun;

b). Rele shkalasidagi eng kichik vaqt uchun;

v). Berilgan vaqt o‘rnatmasi uchun;

Olingan natijalarni 1–jadvalga yozing:

Zavod №_____ bo‘lgan __________ tipidagi vaqt relesining ishlash vaqtini o‘lchash natijalari. Relega ____________ V kuchlanish keltirilgan:

Relening eng katta xatoligi, s.

5. Nominal kuchlanishda vaqt relesi iste’mol qiladigan quvvatni aniqlang, buning uchun relening cho‘lg‘amiga ketma–ket milliampermetr ulanishi kerak.

6. Vaqt relesining ishga yaroqliligi to‘g‘risida xulosa chiqaring.

7. Cinash uchun mo‘ljallangan oraliq relelarning tuzilish bilan tanishing va ularning pasport malumotlarini ko‘chirib oling.

8. Oraliq relening cho‘lg‘amiga kuchlanish berib uning ishga tushish va qaytish kuchlanishlarini (yoki toklarini) aniqlang.

1–jadval

SHkala bo‘yicha o‘rnatma, sek

Tajribaning tartib raqamlari

Xatolik

Eng katta, s

Eng kichik, s

Berilgan, s

9. Oraliq relening ishlash vaqtini elektrosekundomer yordamida aniqlang. Buning uchun 1–rasmda ko‘rsatilgan sxemadan vaqt relesining o‘rniga oraliq releni ulab foydalanish mumkin. Oraliq rele ishlayotganda va qaytayotganda ishlash vaqtini 10 martadan toping va tajriba natijalarini 2–jadvalda keltiring.

ISH BO’YIChA HISOBOT:

Hisobotda quyidagilar keltiriladi:

1). Ishni bajarishdan maqsad;

2). Foydalanilgan relelarning pasport ma’lumotlar;

3). Tajriba sxemalari va tajriba natijalari keltirilgan jadvallar;

4). Xulosa.

NAZORAT UChUN SAVOLLAR:

1. 
   Qanday relelar yordamchi relelarga kiradi?
   
2. 
   Yordamchi relelarning vazifalarini tushuntiring.
   
3. 
   Kuchlanishi 110 V o‘zgarmas tokka mo‘ljallangan oraliq elektromagnit releni 110 V kuchlanishli o‘zgaruvchan tok zanjiriga ulanganda qanday ishlaydi?
   
4. 
   Kuchlanishi 110 V o‘zgarmas tokka mo‘ljallangan oraliq rele bor. Uni kuchlanishi 220 V o‘zgarmas tok zanjirida ishlatish kerak. Buni qanday yo‘l bilan amalga oshirish kerak?