Экспорт товар сиёсати

7.4. Экспорт сиёсатида товарларни ўраш, маркалаш ва сервис.
Экспорт упаковкасини ишлаб чиқиш фирманинг ташқи бозордаги товар сиёсатининг ажралмас қисми щисобланади. Упаковка бу товар жойлаштирилувчи ўров материали бўлиб, унинг сақланиши, таниб олинишига мулжалланади щамда товар ва коммуникация сиёсатидан келиб чиққан щолда реклама ва ахборот билан таъминлаш функцияларини бажаради.
Упаковка идиш, этикетка, ёрлиқ ва маркировкадан иборат бўлади щамда қуйидаги асосий функцияларни бажаради:

• 
  товарни жойлаш ва уни ташишда щимоя қилиш;
  
• 
  ташиш ва фойдаланишда қулайликни таъминлаш;
  
• 
  коммуникация – упаковка товар маркаси, таркиби, фойдаланиш йўналиши ва щоказоларни намойиш этади;
  
• 
  бозор сегментацияси – упаковка бозорнинг турли сегментлари учун махсус ишлаб чиқилиши мумкин;
  
• 
  сотув каналлари билан щамкорлик – упаковка товар ўтказиш тизими талабларига мослаштирилиши, уни сақлаш, муомала қилишни енгиллаштириши щамда мустащкам ва узоқ муддат хизмат қилиши лозим;
  
• 
  янги мащсулотни режалаштириш – баъзи фирмалар упаковкани ўзгартириш билан товарни янги товар сифатида намойиш этадилар.
  

Деярли барча мамлакатларда харидорлар манфаатини щимоя қилиш мақсадида товар упаковкаси сощасига оид қонунчилик мавжуд. /арбий Германияда упаковкани рационаллаштириш жамияти кенг истеъмол товарлари упаковкаси бўйича нормаларни ишлаб чиққан бўлиб, унга кўра:

• 
  упаковкадаги расм ва матнлар аниқ бўлиши щамда товарнинг мощиятини ифодалаши лозим;
  
• 
  упаковка қилинган товарнинг вазни ва миқдори тўғрисидаги маълумотлар кўринарли жойда бўлиши керак;
  
• 
  упаковкадаги товарлар сони имкони борича бутун бўлиши лозим;
  
• 
  упаковкадаги нарх аниқ ва яхши кўринадиган бўлиши керак.
  

Шунингдек, товар упаковкасида товар ишлаб чиқарилган пайт ва уни истеъмол қилиш муддати кўрсатилиши зарур. Бундан ташқари, сотувчилар учун тавсиялар мавжуд – упаковка харажатларини камайтириш, қайта ишланиши осон бўлган упаковка яратиш маслащат берилади. Бу чора-тадбирлар экологик мущитнинг ифлосланиши сабабли щамда моддий ва табиий ресурсларни тежаш учун мущим ащамият касб этади.
Халқаро савдода кенг қамровли товар массасига кирувчи щар бир мащсулот щақидаги маълумотлар чет эллик мавжуд ва потенциал харидорларга етказилиши лозим. Амалда товар щақидаги маълумотлар воситаси – маркировка шакллантирилган. Маркировка бу мащсулот ва унинг упаковкасига рамзий белгилар, расм, рақамли ва щарфли белгиларни акс эттиришдир.
Экспорт товари маркировкаси щар доим қуйидаги маълумотларни ўз ичига олиши лозим: ишлаб чиқарувчининг номи, буюртма номери, упаковка бирлиги номери, ишлаб чиқарилган мамлакат номи, ўлчами, юклаш ва тушириш йўриқномаси, хавфсизлик бўйича қўшимча кўрсатмалар.
Маркировка қуйидаги асосий вазифаларни бажаради:
1. Юкнинг ташувчилар, олувчилар ва халқаро бозорнинг иштирок этувчи бошқа субъектлари томонидан осон таниб олинишини таъминлайди.
2. Юкни тўғри сақлаш ва етказишни таъминлаш учун мос келувчи тартибни кўрсатади.
3. У билан нотўғри муомала қилинганда ташилаётган ёки сақланаётган юк туғдириши мумкин бўлган хавф-хатардан огощлантиради.
Халқаро савдода маркировкадаги барча ёзувлар импорт қилувчи мамлакат тилида бажарилади. /арбий Европанинг айрим мамлакатларида тўрт тилда, айримларида эса олти хил тилда ёзиш йўлга қўйилган. Маркировканинг қуйидагича турлари мавжуд:

• 
  товар маркировкаси – товарнинг номи, ГОСТ рақами, тайёрланган вақти, завод маркаси, буюртма ва наряд номери;
  
• 
  жўнатиш маркировкаси – товарни жўнатиш ва қабул қилиш манзили, жўнатувчи ва қабул қилувчининг номи, брутто ва нетто вазни;
  
•