Е. Б. Бабский, А. А. Зубков, Г. И. Косицкий, Б. И. Ходоров

1— бармоқлар; 2 —тўпиқ; 3 — тизза; 4 — сон; 5 —тана; 6 — елка; 7 — тирсак; 8—кафт усти; 9қўл панжаси; 10 — қўл жимжилоғи; 11 — номсиз бармоқ; 12 - ўрта бармоқ; 13 — ишора бармоқ; 14-бош бармоқ; 15 - бўйин; 16 - қош; 17 — қовоқ ва кўз соққаси; 18 — юз; 19 — лаблар; 20 — жар; 21 — тил; 22 - ҳиқилдоқ. >

билан сенсор зо-нанинг бир-бирини қоплаши одамдан кўра ҳайвонларда кўп-

248-расм. Одам катта ярим шарлар пўст- Р°Қ кўринади.
лоғининг мотор зонасида ҳаракат нуқта- Ярим шарлар пустлоғидаги
ларининг жойлашуви (У. Пенфилд билан _Шу ИККИ зонанинг функционал
Расмуссендан). яқинлигини назарда тутиб, ; свнсомотор зона дегэн
Лмгтач йппгаштнпи.
умумии ном оилан оирлэштири-
И. П. Павлов бу зонага >
. Гавда қисмларининг катталиги расмда ҳаракат вакиллигн-личятппи'1 пинг мияипнг катталигига мос келади. анализатори) нинг мия пустлоғи
даги учи деб қараган эди.


Одам мияси катта ярим шар-лар пўстлоғининг мотор зонасига шикаст етказиш оқибатлари. Ярим шарлар пўстлоғининг мотор зонаси жароҳатланганда ёки шу соҳада қон айланиши бузилганда (масалан, қон қуйилганда) одам гавдасининг қарама-қарши ярмидаги мускуллар тўла ёки қисман фалаж бўлади (гемиплегия). Фалаж симптомлари жуда секинлик билан йўқолиб, ҳара-катлар тикланади. Одам мия пўстлоғининг мотор зонаси зарарланганда айрим майда ҳаракатларни, масалан, қўл ёки оёқ бармоқларининг ҳа-ракатларини бажариш кўпроқ қийинлашади. Қўл-оёқ мускулларининг иштирокида юзага чиқадиган мураккаб ҳаракатлар тезроқ тикланади, операцияда зарарланган ярим шарга қарама-қарши томондаги қўл-оёқ-нинг айрим ҳаракатлари эса узоқроқ вақт мобайнида бузилганича қола-ди, бузилганда ҳам кўпроқ бузилади,