Дядя Горгудун мязар йери щаггында

Dördünji döwür “Gorkut atany” beýan etmekligiň Garaşsyzlyk döwrüdir.
Garaşsyzlyk ýyllarynda geçmiş edebi mirasy, şol sanda “Gorkut ata” eposyny öwrenmekligiň täze döwri başlandy. Gazet we žurnal sahypalarynda bu ugurda yzygiderli makalalar peýda boldy”².
1990-njy ýylda eposyň Türkmenistanyň ylymda at gazanan işgäri, professor Mäti Kösäýew tarapyn­dan baryp, 1950-nji ýylda çapa taýýarlanylan we akademik B.A.Garryýew tarapyndan redaktirlenen nusgasy neşir edildi. 1995-nji ýylda bolsa filologiýa ylymlarynyň doktorlary A.Annanurow bilen T.Guzuçyýew «Kitaby dädem Gorkut» eserini çap etdiler. Bu iki neşir hem “Gorkut ata” eposynyň Drezden nusgalarynyň esasyndady. Soňra şu setirleriň ýazary tarapyndan bu epos 1997-nji ýylda “Kitaby dädem Gorkut we hekaýaty Oguznamaýy Gazan beg we gaýry” ady bilen çap edildi. Bu neşire “Gorkut ata” eposynyň iki nusgasy, ýagny Drezden we Watikan nusgalary girizildi. Soňra 1999-njy ýylda 2 gezek neşir edildi. Edil şol ýyl bu eser “Gorkut ata” (türkmen halk nusgasy) ady bilen Ankarada neşir edildi. «Gorkut ata» eposy bilen baglanşykly turkmen alymlaryndan B.A. Garryýew, M.Kösäýew, R.Rejebow, A.Annanurow, A.Gylyçdurdyýew, A.Bekmyradow, G.Ballyýew dagynyň işlerini bellemek bolar. Epos bilen baglanşykly ýazylan işlerde dürli jedelli garaýyşlar beýan edildi. Aýratyn hem, onuň dörän topragy, dowri, dili we ş.m. meseleler babatynda alymlaryň, arasynda dürli pikirler boldy.
2000-nji ýylda YUNESCO tarapyndan Gorkut atanyň 1300 ýyl ýubileýi ýokary derejede bellenip geçildi. 2015-nji ýylyň aprel aýynyň 15-nde Parižde YUNESCO-nyň 70 ýyllygyna we Gorkut ata eposynyň Drezden nusgasynyň ýüze çykarylmagynyň 200 ýyllygyna bagyşlanyp ylmy maslahat geçirildi. Bu maslahatyň edil öňisyrasynda Türkmenistanda täze metbugat merkeziniň açylyş dabarasy bolup, oňa Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň özi gatnaşdy. Türkme­nis­tanyň Ylymlar akademiýasynyň milli golýazmalar instituty tarapyndan professor A. Aşyrowyň taýýarlan “Kitaby dadem Gorkut” atly eseriň täze Metbugat merkezinde ilkinji bolup çap edilmegi hem türkmen halkynyň Gorkut ata naderejede sarpa goýýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.
Oguz-türkmenleriniň baýat boýundan dörän dana-akyldar Gorkut atanyň türkmeniň ruhy-rowanyna öwrülen we türkmen sähralarynda ýaňlanyp gelýän eposy asyrlar boýy bütin türki halklar üçin edep-ahlak öwrediji eser we taryhy hem edebi maglumatlary öz içine alan gollanma hökmünde hyzmat edip gelipdir. Gadymy oguz-türkmen eposyny öwreniji alymlaryň ýörite nygtaýşy ýaly, «Gorkut ata» eposy türkmen topragy, türkmen halky bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.
Kamran Əliyev