Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq

5. Fe’l grammatik jihatdan o`timli va o`timsiz bo`lishi mumkin.

1) O`timli fe’l tushum kelishigidagi (kimni, nimani so`rog`iga javob bo`ladigan) so`zga bog`lanadi: o`qidi, ko`rdi, yod oldi kabi. Bu fe’l kimni, nimani so`rog`iga javob bo`ladigan so`zga bog`lanadi: kitobni (nimani) o`qidi, Ahmadni (kimni) ko`rdi kabi.
2) O`timsiz fe’l tushum kelishigidagi so`zga bog`lanmaydi: bordi, uxladi, ranjidi, xandon urdi kabi.
6. Fe’l, odatda tuslanadi (ya`ni, zamon, shaxs-son, nisbat, mayl qo`shimchlari bilan o`zgaradi)

FE`L YASALISHI

Fe’l tub yoki yasama bo`lishi mumkin. Yasama fe’l – yasovchi qo`shimcha qo`shib yasalishi (ishla, afsuslan, tinchi) va so`zga so`z qo`shib yasalishi (olib bermoq, javob bermoq, himoya qilmoq) mumkin.

Qo`shimcha qo`shish fe’l yasalishining keng tarqalgan usuli.
Fe’l hech qachon o`zidan qo`shimcha qo`shish usuli bilan yasalmaydi.
So`z qo`shish yo`li bilan qo`shma fe’l yasaladi.

Qo`shma fe’l qismining qaysi so`z turkumiga mansubligiga ko`ra 2 ga bo`linadi:

1. Fe’l+fe’l qismli qo`shma fe’l: sotib olmoq, olib bormoq, olib kelmoq, olib chiqmoq, olib qochmoq, ishlab chiqarmoq, chiqarib olmoq. Bunday fe’l kam uchraydi.

2. Fe’l bo`lmagan so`z+fe’l qismli qo`shma fe’l. Buni hosil qilishda qilmoq, etmoq, aylamoq, topmoq, yemoq, urmoq, ko`rmoq, kelmoq, keltirmoq, bo`lmoq, bermoq, olmoq kabi yordamchi fe’l qatnashadi: bezor bo`l/qil, bid­bid qil, bino bo`l/qil/qo`y, bong ur, bunyod qil//et, vasf et, vafot et//qil, voz kech, voyaga yet, voqe bo`l, garov bog`la/o`yna, girgitton bo`l