Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq



Download 0,89 Mb.
bet117/249
Sana08.07.2021
Hajmi0,89 Mb.
#112874
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   249
Bog'liq
Ma‘ruzalar matni ona tili

3.Majhul nisbat – bajaruvchisi noma’lum bo`lgan harakat yoki holatni ifodalovchi nisbat shakli.

1. Maxsus shakli -(i)n, -(i)l: tozalandi, takrorlandi, egarlandi, tarjima qilindi, o`qib bo`lindi, olindi; o`qildi, haydaldi, o`raldi, yasaldi, archildi, yugurtirildi, keltirildi, to`xtatildi, yurildi, tushildi, tushirildi, topshirildi. Bunda harakatni kim bajarishi emas, bajarilishi muhim bo`ladi: yer haydaldi. Pol yuvildi. Xona tozalandi.

2. Agar bir fe’l ham –in, ham –il nisbat shakllarini qabul qilsa u holda –in o’zlik nisbat, -il majhul nisbat sifatida farqlanadi

bezandi – bezaldi, kiyindi – kiyildi

3. O’zlik nisbatda bajaruvchi aniq bo’ladi va ko’pincha gapning egasi bilan ifodalanadi. Majhul nisbatda esa bajaruvchi noaniq bo’ladi: Shoira munozaraga tayyorlandi – Yerlar o’z vaqtida ekishga tayyorlandi

4. Majhul nisbat aniq va orttirma nisbat shaklidagi fe’llarga qo’shila oladi: yuvildi, kiyildi – aniq; istildi, sovitildi – orttirma

5. Majhul nisbatdagi fe’llar doimo III shaxsda bo’ladi.

6. O`zlik va majhul nisbat qo`shimchasi shakldosh: yuvildi (majhul), tug`ildi (aniq), yopindi (o`zlik), takrorlandi (majhul). Ularni farqlash uchun kim tomonidan, nima tomonidan so`rog`idan biri berib ko`riladi. Majhul nisbatdagi fe’l bu so`roqni olgan so`zga bog`lanadi: yuvildi (kim tomonidan), poymol qilindi (nima tomonidan).


Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish