Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq

So`zga so`z qo`shib ravish yasash. Bu yo`l bilan qo`shma ravish yasaladi. Qo`shma ravish tarkibi quyidagicha bo`lishi mumkin:

1) u/bu/shu/o`sha ko`rsatish olmoshi + yer/yoq/ora/o`rta oti: u yerga, bu yerda, shu yerdan, o`sha yoqdan, bu orada, shu o`rtada.

2) shu/o`sha ko`rsatish olmoshi + kun/zamon/vaqt/on/asno oti: shu kuni, o`sha zamon, shu zamon, shu zahoti, shu onda, shu asnoda.

3) har belgilash olmoshi + bosh/o`rin kelishigidagi so`z: har kuni, har yili, har yoqqa, har yerda, har taraf, har dam, har zamonda, har gal, har yoqdan, har lahza.

4) bir soni + bosh/o`rin-payt kelishigidagi so`zlar: biryo`la, bir kuni, bir dam, bir zumda, bir nafas, bir pas, bir on, bir onda, bir boshdan, bir zamon, bir tekis, bir oz, birmuncha, bir talay, bir nav.

5) hamma olmoshi + yoq/vaqt/zamon/joy/yer: hamma yoq, hamma vaqt, hamma zamonda, hamma joy, hamma yer.

6) qay olmoshi + vaqt/choq/zamon/payt/mahal: qay vaqt, qay choq, qay zamon, qay payt, qay mahal.

7) alla olmoshi + mahal/nechuk/payt/zamonlar: allamahal, allanechuk, allapayt, allazamonlar.

So‘zlarni takrorlash va juftlash yo‘li bilan ham ravish yasash mumkin.

M a s a l a n, nari-beri, hali-beri, naridan beri, erta-indin, tez-tez, juda-juda, qadam-baqadam singari ravishlarga e’tibor bersangiz, ularda bir so‘zning takrorlanishini yoki o‘zaro ma’nodosh va zid ma’noli ikki so‘zning juft keltirilganligining guvohi bo‘lasiz. Masalan, tez-tez (bir so‘zning takrori), eson-omon (ma’nodosh so‘zlarning juftlashishi), avval-oxir, erta-kech (zid ma’noli so‘zlar juftlashishi).

Bunday ravish qismlari o‘rtasiga yozuvda doimo chiziqcha qo‘yib yoziladi.
Holat ravishlari tarkibiga kirgan qo‘qqisdan, to‘satdan, birdaniga, birdan singari ravishlar harakatning kutilmagan paytda tez yuzaga kelganini ifodalaydi.

Тo‘satdan ravishi ayrim shevalarda to‘sindan holida ham talaffuz qilinadi. Bunda u dialektal variant sanaladi.

Yoki yaqinda, uzoq ravishlari harakatning bajarilish payti yoki o‘rni ma’nolarini ifodalaydi. Yaqinda keldi-yaqinda joylashgan so‘zlaridagi yaqinda so‘zi ikkita mustaqil leksema sanaladi.

FE’L SO’Z TURKUMI
1. Harakat-holat ma’nosini ifodalab, nima qildi (bo‘ldi)?, nima qilyapti (bo‘lyapti)?, nima qiladi (bo‘ladi?) singari so‘roqlarga javob bo‘luvchi so‘z turkumiga fe’l deyiladi. Masalan: Тalaba o‘qidi (nima qildi?). Mashinalar guvullaydi (nima qiladi?) kabi.