Доктори X. А л и у л о в Та ризчи — ф алсаф а фанлари доктори А. А Х м ед о в



Download 8,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/130
Sana03.07.2022
Hajmi8,71 Mb.
#736396
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   130
Bog'liq
Ўзбекистонда ижтимоий-фалсафий фикрлар тарихидан лавхалар. Хайруллаев М.М

уКУвчиларни 
М а к к а , 
М адина) Миср ва С там б у л г а ю бориш билан бирга, Р о с ­
с и я н и н а у н и в ерситетл ари ва техник 
у^ув 
ю р тл ар и га 
ю б ориш . керак. Б у н д а н т а ш ^ а р и янги усул м а к т а б л а - 
рига ^ ц у в ч и л ар т а й ё р л а ш
учун 
К а в к а з, К Р ИМ> О р е н ­
бург ва К озон ш а х а р л а р и г а
^ а м уц увч и лар 
юбориШ 
зарурли гин и у ^ т и р а д и 4.
Ж а д и д л а р м атбуоти д а маориф н и ислох цилиш м а : 
с а л а л а р и х^ар т а р а ф л а м а м у ^о к ам а цилинган эди. Унда 
м а к т а б ишини и^тисодий ва м олиявий том он л ари , у л а- 
м о л а р ва чоризм м а ъ м у р и яти н и н г янги усул м а к т а б л а -
1 «Ойна», ,1913, 6 - сон.
2 «Ойна», 1913, 7 - сон, 1914, 3 1 - сон, 1915, 1 0 -сон.
3 «ОйВа», 1914, 4 1 - сон.
4
«Ойна», 1913, 7 - сон.
1 5 - 6 0 8
225


рига мун осабатлари, 
укувч ил ар 
рухияти ва одобнга 
и ж обий т аъ си р килиш у су л л ар и , у^нтиш д а с т у р л а р и
ва м а к т а б ишига оид бош ц а куп м а с а л а л а р х а ц и д а ма- 
ц о л а л а р бериб б ориларди.
Ш уни хам алох.ида 
т а ъ к и д л а б
утиш зар у р к и , ж а ­
д и д л а р уз м а ^ о л а л а р и ва а с а р л а р н д а м аориф, и ж тим оий 
^аёт ва турм уш тарзи н и н г айрим том он лари ни ислох 
к;илнш зарурл и гин и уцтириш бил ан бирга ё ш л а р ди^- 
цатини м усулм он л арн и н г ^тм и ш м а д а н и яти г а, и лм -ф ан
со^аси да эриш ган ш у х р а т л а р и г а , диний ва хулций пок- 
л и к м а с а л а л а р и г а ж а л б цнлиб, утмиш ни м а в ж у д ах- 
волга та к д о с л а б курс ати ш га ^ а р а к а т х и лган эди л ар .
Ж а д и д л а р милли|"[ д о и р а д а чеклан и б ц о л м а д и л а р . 
У ларни н г матбуотн д а умумннсоний м а д а н и я т ю ту ^ л а- 
рк. 
ф ан ва 
педагогик фикр 
ян ги лн кл арин и тарриб 
цилиш со^а си да 
хам 
м а ъ л у м
иш олиб борилди. Бу, 
а л б а т т а , иж обий а х а м и я т г а эга эди.
Ж а д и д ч и л и к х а р а к а т и д а туркий х а л ц л а р учун я г о ­
д а тил я р а т и ш м уаммоси хам м а в ж у д эди. Р о сси я му- 
сул м он л ари н и ягона тил асосида бирлаш тириш. 
рояси

(шнг иж од кори ва тарриботчиси И см оил Г асирииский 
эди. Унинг фикрича, бу ягона тил турк ва т а т а р т и л л а р и
за м и н и д а булиш и к е р а к эди. Б у
роя
Р оссиянииг турли 
^ л к а л а р и д а , ж а д и д л а р ор ас и д а т а р ц а л д н ва кенг бахс- 
л а р г а асос булди. Аммо бу м а с а л а н и хал ц и л и ш д а ж а ­
д и д л а р о р асид а 
я к д и л л и к йук эди. У ларни н г о р а с и д а
я к к а тил я р а т и ш м ум кин ли гига ш уб ха б и л ан ц ар ага н - 
л а р хам , бу 
рояни
х ^ л л а б -х у в в а т л а г а н л а р х ам бор эди.
«С ад ои Туркистон» р^зн ом аси хам Гаспринский 
foh

сш ш х у л л а б -х у в в а т л а б ту р к ти л ид ан
ар а б , ф орс в а 
бош ца т н л л а р д а н кириб д олган сузл а рн и ч и ^ а р и б таш - 
л а ш , у л ар н и урнига турк сузларин и и ш л ати ш з а р у р л и ­
гини а с о с л а ш га уринди. Б у фикрни х у л л а б Х ожи-М уин 
Ш у к у р у л л о уз м а ^ о л аси билан чикди.
У ш бу м у н о за р а л а р н и я к у н л а б Б ехб уд ий унга уз му- 
носабатини билд и рад и. Унинг ф икрича, турк х а л ^ л а р и - 
никг л у г а т ф ондидан а р а б ва форс сузл арин и бутунлай 
ч и ^ а р н б т а ш л а б булм ай ди , чунки бу су зл а р а с р л а р д а- 
вом и да сингнб келган ва м а ъ л у м тари хи й с а б а б л а р г а
к у р а шу д а р а ж а д а унрунлаш иб кетганки, ул арн и ч щ а -
риб т а ш л а ш турк х а л ц л а р и н и у зар о яц и н л а ш ти р н ш ур- 
нига у зо ^ л а ш ти р и ш и мумкин. 
М а с а л а н , 
«ме^мои» су- 
зини ол ай л ик . Бу суз ас ли д а форс ти л и д ан к я р и б к е л ­
ган б у л с а д а т у р к учун х.ам, форс учун хам туш ун арл и ,
226


«кунак» сузи ф а ^ а т т у р к учун туш ун арли
холос. Тур- 
ри, бизнинг ти л и м и зга т у р к сузларин и киритиш керак, 
б иро^ сунъий йул 
б и л ан эмас, 
аста-секи и ли к 
билан 
м а ц с а д г а мувофик; бум ган д агин а,— деб ёзади Бе.\будий 
ва ян а д а в о м
этади: 
мусулм онл арн и
бирлаш тирувчи 
энг туяри й^'л бу форс, а р а б , турк в а рус ти л л а р и н и
урганиш дир. Б и з учун форс тили 

Download 8,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish