Доктори X. А л и у л о в Та ризчи — ф алсаф а фанлари доктори А. А Х м ед о в

1 «Ойнл», 1915, 12-сон.
227

---

ки д ла б , м а те р и а л и зм ва атеизм б и л ан к у р а ш и ш учун 
ф ан ва ф а л с а ф а н и н г янги ю ту кл ар и билан ц уролл ан и ш
м а ^ с а д г а
мувофицлигини, 
чунки беш юз йил и лгари
и ш л а б чи^илган ка л о м ф а л с а ф а с и б и л ан м а те р и а л и зм
ва атеи зм га ка рш и
ку р а ш и б
б улм аслигнни 
а л о ^ и д а 
укти ради .
Ж а д и д л а р н и н г сиёсий д астури Туркистоннинг мус- 
т а ^ и л л и ги учун к у р а ш и ш в а зи ф а с и га ^ а р а т й л г а н эди. 
Б и р о ^ ж а д и д л а р бу олий м а кса д н и а м а л г а ошириш- 
нинг чора ва в о си тал ари н и т а н л а ш д а эркин э м а с эдн- 
л ар . М а ^ а л л и й б у р ж у а зи я и и н г кучсизлиги, унинг чо- 
ризм м а ъ м у р и я т и га ва метрополия к а п и т а л и г а ц а р а м - 
лиги кескин ку р а ш га
ч ак ;ири ш га 
имкон 
б е р м а с эди. 
У л а р уз сиёсий т а л а б л а р и н и Крнституцион 
п одш оли к 
тузумиии урн ати ш о р к а л и а м а л г а ош ириш мумкин д еб 
б и л д и л а р . Ш унинг учун ,\ам у л а р сиёсий к у р а ш д а иш- 
ти рок 
к илУвчи 
п а р т и я л а р
д а с т у р л а р и г а
б а^о бериб, 
к а д е т л а р парти яси н ин г дастури н и >
1
а ъ к у л л а д и л а р .
М а ^ м у д х ^ ж а Б ехб уд ий )^ам ^зининг т у р л и п арти я- 
л а р г а б улган муносабатини и ф о д а л а б к а д е т л а р н и КУЛ' 
л а б -ц у в в а т л а ш г а ч а^ и р ад и .
Сиёсий п а р т и я л а р нчида, д ейди Б ё^буди й, 
б к з
учун 
турри к е ла д и г ан к а д е т л а р парти яси дир, чунки бу п а р ­
тия подшохни х а л к билан м улокотда 
б ули ш и га имко- 
н ият яратувч и д а в л а т д ум аси тар а ф д о р и д и р . К а д е т л а р
нартияси ту ф ай л и Р о сси я д а ти н ч л и к ва осойиш талик- 
ни т а ъ м и н л а ш мумкиндир.
Б ехб уд ий 1905 й илда т а ш к и л
топган 
м усулм онлар 
п арти яси га хайрихо^лнгнни 
а л о ^ и д а т а ъ к и д я а й д и . Бу 
п арти я, дейди Б ехбудий узининг умумий сиёсий т а л а б - 
л а р и ва эъти ^оди билан к а д е т л а р п арти яси га яцин б у л ­
са д а , у м усулм онл ар м а н ф а а т л а р и н и ^и м оя килиш учун 
та ш к и л килинган. Ш унинг учун, биз Туркистон мусул- 
м он лари , си ёсатд а к а д е т л а р н и к у л л а с а к д а , м усулм онл ар 
парти яси га ц ^ш и лиш им из 
д а р к о р . Б у п а р т и я га х и зм ат 
Килиш, унинг т а р а ф д о р и булиш, дейди у, динимиз, в ата- 
нимиз ва м и л л ати м и зга х и зм ат ки л иш д е м а к д и р 1.
М усу л м о н л ар парти яси н ин г сиёсий т а л а б л а р м д а н асо- 
сцйси м усулм онл арн и нг дин и ш л ар и г а 
^ у к у м а т м а ъ м у - 
риятининг а р а л а ш м а с л и ги н н т а ъ м и н л а ш , (диний а в т о н о ­
мия) в а м а ^ а л л и й идора килиш ти зи м и д а уз-^зини бош- 
Каришни 
у р н ати ш д ан иборат эди. Б у п ар ти я буни ф а к а т