Diktantlar

Qaraqalpaq qızı
(Roman)
Kóshirip jazıw diktantı

Bul awıldıń basqa awıllardan bir ózgesheligi Kegeyliniń ırashınıń astında dese de boladı, eń uzaq úyler eki-úsh shaqırımnan aspaydı. Suwı jaqın bolǵanlıqtan ba yaki egis jer tarlıǵınan ba eginlerin úyleriniń irgesine egedi. Bálkim, sonıń ushın shıǵar jazǵa qaray geypara qaqıralardıń qıspalarına qosıla jińishke kók súyrik ósip, hár buwınınıń arası bir qulash bolıp aspanǵa iyrek atıp ketedi de, geyde ústinen adam boyı kóterilip shoshayıp, basın birew arnawlı túrde pıshaq penen jonǵanday súyripelenip turadı, soń-soń birli-yarım japıraq saladı. Awıldıń átirapın baz-bayaǵı kók maysa basadı, sonlıqtan bul awıldıń malına da ráhát, alıslap ketpey-aq otlap júre beredi. Al, shetkerirek shıqqan sayın sheńgellik kóbeedi, boyan molayadı, olardıń arasınan júrseń qapırıq ıssi, buǵan tek shopanlar shıdaydı. Bul sheńgellikti aralasań adım jerden qoyan zońq etip qashadı, soǵan qızıǵıp, bir túp sheńgeldiń túbinde gójegi joq pa dep túrtkilese boldı, hárre sawtanaq jerińdi qoymay gúw basadı.

Jumagúl sońǵı saparı Shımbayda eki qonıp keldi. Bul onıń dúzde birinshi ret qonıp qalıwı edi, biraq bul ádeti anasın da qáwiplendirdi. Tórebay menen Baǵdagúldi de gúmanlandırdı. (159 sóz) (T. Qayıpbergenov)


Tallaw diktantı
Dánekerlerdi tabıw

Men Abaz aǵanıń ádiwli bosaǵasında turıp, onıń eki ómirin kóz aldıma keltirdim. Esikti áste jawıp shıǵıp baratırǵanımda ǵana kórip qaldı da, meni shaqırdı. Ol maǵan jasarıp ketken sıyaqlı, al adamlardıń ishindegi eń baxıtlısı sıyaqlı kórinedi. Baxıt sezimi menen tolqınlanǵan júregimdi basıp, onıń aldına otıra kettim.

Burınǵı shayırlardan Maqtımqulını da, Berdaqtı da, qaysısın oqısań da, olar dúnyanı kárwan sarayǵa teńgeredi,-dep basladı shayır. Múmkin, olardıń dáwirinde bul durıs teńew bolǵandı, al biraq men ol teńewdi qabıl etpeymen. Óytkeni jasımda talap izlep, tentirep júrip talay eski kárwan saraylardı kórgenim bar, esitkenim bar. Kárwan qonadı da, tań qarańǵısında ekinshi dárwazadan suwrılıp jolǵa túsedi. Sarayda bir nárse búlinip, shashılıp atırsa da, onıń menen kárwannıń jumısı joq. Al, shınında da, adamlar dúnyaǵa kárwanshınıń názeri menen biyparwa qaramaydı. Adamlar dúnyaǵa kelgende miynet etedi, túrli imaratlar dúzetedi, egin egedi. Zulımlıqqa qarsı gúreslerde ólimge betpe-bet turıp júredi. Jerdiń, juldızlardıń, aydıń, kúnniń sırın ashıwshı ilim jaratadı. Usı miynetti durıs nietli adam tek ózi ushın islemeydi, al, negizinen alǵanda, óz balaları, áwladları ushın isleydi. (160 sóz) (I.Yusupov )