Diktantlar

Jaqsılıq etseń ózińe…
Erkin diktantı

Bir diywana haqlap júrip, sháhárden-sháhárge gezip, uzaq kún qorjın artqan ǵashırınıń ústinde júredi. Aytar sózi berer pátiyası: “Jaqsılıq etseń ózińe, jamanlıq etseń ózińe” degen maqal bolsa kerek.

Kúnlerdiń kúninde esik aldına shıǵıp turǵan erikken kerbaz hayal kiyatırǵan diywananı kórip : “O sum, mine saǵan jaqsılıq ta, jamanlıq ta. Al da haram qat!” dep uw qosıp pisirgen bir taba nandı uslata saldı. Nandı qorjınına salıp alǵan diywana el aralap haqlap, jurttıń bergen qayır-sadaqasın alıp júre beredi. Diywana sháhárden-sháhárge bet aladı. Qula dalada shubatılıp kiyatırǵan kárwandı kóredi.
-Há, diywana júrgen miyrimli, qayırımlı bolsın,-dep sálem beredi kárwan bası.
-Júrgen jol basar tawıń jeńil bolsın,-dep juwap qaytaradı diywana.
Kárwannıń sońında azıp-tozıp atalı-balalı ekew turǵan eken. –Hey, diywana bizlerdiń kúnimiz qarap boldı. Azıq tawsıldı. Mına táǵdirdiń dálkegine ushırap qaraqshılarǵa tońalǵan atalı-balalı ekewine júrek jalǵar nárseń bolsa ber,- deydi kárwan bası. Qayrımlı diywana qorjınnan bir taba nan alıp ekewine bólip berdi. (160 sóz) (Xalıq ertegi)


Sózlik diktantı


Adamlarda bolatuǵın pazıyletlerdi álipbe boyınsha tabıw

A - aqıllı, aqılsız, ańsız, ańqaw, ashıwshaq

Á – ádepli, ádepsiz, álpayım, ábjil
B – bilgish, bilimli, bolasıńlı
V – vagon, vokzal, velosiped
G – gewdeli, giddiman adam, górqaw
Ǵ – ǵamxor, ǵayratlı
D – dana, dáwkes, dilwar, dilmash
E - epshil, ebeteyli, erkelew, estiyarlı
J – jaqsı, jaman, jaǵımlı, juwapkershilikli
Z – zeyinli, zor, zawıqlı
I – ilimli, ilimpaz, iybeli, insaplı
Y – yoshlı
K – kishipeyil, kewilli, kúshli, kórkem
Q – qońımlı, qayırqomlı, qonaqshıl
L – laqqı, lapgóy, ladan
M – miyrimli, miynetkesh, mehirli, miyirman, miyzamkesh
N – nesiybeli, názerli, nazlı, nápsiqaw
Ń –
O – oqımıslı, oysız, oyınshıl
Ó – ózimshil, ókpeshil, ósekshil
P – pidayı, pármana, pazıyletli, peyilli
R – rayshıl, rasgóy, Roza
S – súykimli, saldamanlı, sınshıl, sezimtallı, sezgir
T – tásirsheń, tapqır, tuyana, tınıq, tabısker, tákabbır
U – uyalshaq, uyań, urısqaq, uwayımshıl
Ú – úlken, úylesimli, úyrengish
W – warqıldaq, warıldaq, Watan
F- fabrika, fontan, futbol
X – xalıqshıl, xoshireyli, Xojeli
H – haqgóy, haqıyqatshıl, háreketsheń, házilkesh
I – ırasgóy, ırımshıl, ılaq
C -cirkshi, cirkul, cilindr
Ch - chay, chaynik
Sh – shıdamlı, shaqqan, shırtıldaq