Tafakkur bilishning yuqori shakli hisoblanadi. Tafakkur I.P.Pavlov ta’limotiga ko‘ra, nerv bog‘lanishlari yoki assotsiatsiyalarning hosil bo‘lishidan iborat. Insonda analiz, sintez, induksiya, deduksiya kabi mantiqiy operatsiyalar yordamida tushuncha, fikr-mulohazalar hosil bo‘ladi. Ularning oliy shakli qonuniyatlar yaratishdir. Jonli mushohada uchun birinchi signal sistemasi, abstraksiya uchun esa ikkinchi signal sistemasi asosiy ahamiyatga ega bo‘ladi. Abstrakt tafakkur voqelik bilan aloqada bo‘lgan taqdirdagina bilimlarni chuqurlashtiradi. Birinchi va ikkinchi signal sistemalarining birligi bilimlarni chuqur va haqiqiy bilimlarga aylantiradi. Jonli mushohada va tafakkur hamisha insonni amaliy faoliyatiga asoslanishi kerak. - Tafakkur bilishning yuqori shakli hisoblanadi. Tafakkur I.P.Pavlov ta’limotiga ko‘ra, nerv bog‘lanishlari yoki assotsiatsiyalarning hosil bo‘lishidan iborat. Insonda analiz, sintez, induksiya, deduksiya kabi mantiqiy operatsiyalar yordamida tushuncha, fikr-mulohazalar hosil bo‘ladi. Ularning oliy shakli qonuniyatlar yaratishdir. Jonli mushohada uchun birinchi signal sistemasi, abstraksiya uchun esa ikkinchi signal sistemasi asosiy ahamiyatga ega bo‘ladi. Abstrakt tafakkur voqelik bilan aloqada bo‘lgan taqdirdagina bilimlarni chuqurlashtiradi. Birinchi va ikkinchi signal sistemalarining birligi bilimlarni chuqur va haqiqiy bilimlarga aylantiradi. Jonli mushohada va tafakkur hamisha insonni amaliy faoliyatiga asoslanishi kerak.
- Inson tabiat va jamiyatdagi qonuniyatlarni ochib, o‘z faoliyatida ulardan foydalanishga intiladi. Har qanday nazariy bilimlarning qiymati, uning amaliyotga qanchalik xizmat qilishi bilan belgilanadi. Nazariya amaliyotdan kelib chiqib, amaliyotning o‘zini yaxshi yo‘lga qo‘yishga ko‘maklashadi.
Ta’lim jarayonining qonuniyatlari va harakatlantiruvchi kuchlari - Ta’lim jarayonining metodologik asosi bilish nazariyasi, harakatlantiruvchi kuchi esa ziddiyatdir. Ziddiyatlar ta’lim jarayonining rivojlantirish va takomillashtirish manbaidir. Jamiyatning uzluksiz ta’lim tizimiga qo‘ygan talabi bilan muayyan sharoitda ta’lim jarayonining imkoniyatlari o‘rtasidagi ziddiyat ta’lim jarayonining asosiy harakatlantiruvchi kuchi hisoblanadi. Bu ziddiyat umuman ta’lim jarayonini, o‘quv dasturlarini, ta’limning shakl va metodlarini takomillashtirishning muhim manbaidir.
- Ta’lim jarayonida o‘quvchilar oldiga qo‘yiladigan vazifa bilan o‘quvchilarning bilimlari va aqliy rivojlanishi darajalari o‘rtasidagi ziddiyat katta ahamiyatga ega. Ta’lim jarayonidagi ziddiyatlarni hal etish eng maqbul ta’lim metodlari, vositalarini tanlashni taqozo etadi. O‘qituvchilarning o‘quv-biluv jarayonidagi turli ziddiyatlarni, bu ziddiyatlarni namoyon bo‘lish sharoitlarini o‘rganishi va darslarni tashkil etishda ularni hisobga olishi, ta’limni bolalar uchun yoqimli mashg‘ulotga aylantirish imkonini beradi. O‘quv jarayonini tashkil etishning umumiy me’yorlari ta’lim qonuniyatlari va prinsiplari bilan bog‘liq. Qonuniyat butun ichidagi qismlar o‘rtasidagi obyektiv, takrorlanib turuvchi ichki bog‘lanishlarni ifodalaydi. Pedagogikada ta’lim qonuniyatlari ta’lim jarayoni komponentlari maqsad, mazmun, metod, shakl, natija orasidagi aloqalarni ifodalaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |