Denov tadbirkorlik va pedagogika

 
 
 
 
4.2- rasm. A. Maslou bo’yicha ehtiyojlar ierarxiyasi
6
 
Tan olinish va o‘zini o‘zi qaror toptirishga 
 
ehtiyojlar o‘zini o‘zi hurmat qilish 
(shaxsiy yutuqlar, omilkorlik)ni, atrofdagilar tomonidan hurmat qilinishni ko‘zda 
tutadi. 
6
Ricky W.Griffin. Fundamental of management. 8 th Edition. 2015.-293 р. 

---

47 
O‘zini o‘zi aks ettirishga ehtiyojlar – bu o‘zining salohiyatli imkoniyatlarini 
amalga oshirishga ehtiyojlardir. 
Maslou kontseptsiyasidan amaliy xulosalar quyidagilardir: 
-
yuqori 
bosqichlar 
ehtiyojlari 
birlamchi 
ehtiyojlar(birinchi 
ikki 
bosqichdagilar) qanoatlantirilganligiga qadar undovlar bo‘lishlari mumkin emas; 
-
ehtiyojlarning bosqichlari qanchalik yuqori bo‘lsa, ular odamlarning 
shunchalik kamroq soni uchun faol faoliyatga undovlar bo‘ladilar;
 
-
qanoatlantirilmagan 
ehtiyojlar 
xodimlarni 
rag‘batlantirmaydilar,
qanoatlantirilganlari esa ta‘sir etishni to‘xtatadi, shuning uchun ularning o‘rnini 
qanoatlantirilmaganlar egallaydilar;
 
-
qandaydir bitta ehtiyojni qanoatlantirilishi yuqoriroq bosqichdagi ehtiyojni 
avtomatik ravishda ishga tushishiga olib keladi.
 
Maslou kontseptsiyasi zamonaviy boshqaruv nazariyasi va amaliyotini 
rivojlanishiga katta ta‘sir ko‘rsatgan. Ammo hayot shuni ko‘rsatganki, 
kontseptsiyada bir qator juda zaif jihatlar mavjud. 
Birinchidan, ehtiyojlar ko‘pgina vaziyatli omillar (ishning mazmuni, 
tashkilotdagi holat, yosh va h.k)ga bog‘liqlikda har xil namoyon bo‘ladilar. 
Ikkinchidan, hamma vaqt ham Maslou piramidasida taqdim etilganidek 
ehtiyojlarning bitta guruhni boshqasining orqasidan qat‘iy kelishi bo‘lavermaydi. 
Uchinchidan, ikkilamchi ehtiyojlarni qanoatlantirilishi hamma vaqt ham 
ularning motivatsiyaga ta‘sirlarini kuchsizlanishiga olib kelmaydi. Maslouning 
hisoblashicha, bu qoidadan faqat o‘zini o‘zi aks ettirish istisno bo‘ladi. U 
kuchsizlanmaydi, balqi u kanoatlanganligi sari uning motivatsiyaga ta‘siri 
kuchayadi. Amaliyotni ko‘rsatishicha, tan olinish va o‘zini o‘zi qaror toptirish 
ehtiyojlari ham ularni qanoatlanishi jarayonida motivatsiyaga kuchayib boruvchi 
ta‘sir ko‘rsatishlari mumkin. 
Mak Klelland nazariyasida undovlanayotgan odamning uchta ehtiyojlari 
ko‘rib chiqiladi: 
