Ádebiyat -klàSLÀr ushín sàBÀQLÍq qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan 4-basılımı NÓkis «bilim» 2019 p I k I r b I l d I r I w s h I l e r

JAQSÍLÍQTÍŃ BELGISI
Jaqsılıqtıń belgisi;
Sózler aytsań sındırmas,
Bir sózińdi eki etip,
Eki sózdi bir qılmas.
Júzińdi tómen qaratıp,
Kóp ishinde qayǵırmas,
Jaqsıǵa zálel bolar dep
Jamanǵa mazaq qıldırmas.
Kún túnerip, kún aynır,
Jaqsılar hárgiz aynımas,
Dostınıń jaman kúninde,
Dostına bolar qayǵılas.
Túri-túsin qızartıp,
Ashshı sóz benen túyremes,
Qızıl tilin uzartıp,
Jaman jerden súyremes,
Jamanǵa aytqan sózlerim.
Qádirsiz jerde qalar dep
Gez kelgen jerde sóylemes.
Jamanlıqtıń belgisi;
Jaqsı sózdi jaqtırmas,

---

121
Aqtı qara qılar da.
Qaranı biraq aq qılmas,
Sırlasım dep sóz aytsań,
Awzında sirá gáp turmas.
Kúnlerdiń kúni bolǵanda:
Shıqpas jerden jır tawıp,
Doslarına min taǵıp,
Ózine shań juqtırmas.
Jalańash etke may jaǵıp,
Sıptırılıp tuttırmas.
Iretli jerde uyalmas,
Iretli jerde kúle almas,
Kóp ishinde keńkildep,
Kúlkiden awzın jıya almas.
Jaqsı sózge erimes,
Jaqsı menen jamannıń,
Parqın pámlep bile almas.
Hár kimge bir alańlap,
Qızıl tili jalańlap,
Juwhalıq etpey júre almas,
Jurt oǵan inanbaǵan soń,
Ol da jurtqa inanbas,
Sonlıqtan jaqsı sınalar,
Jamanlar hárgiz sınalmas.
OY TOLǴAWÍ
1.
Oylanba deydi doktorlar,
Oylanbay júriw múmkin be?
Oylanbay aytqan sózińniń,
Qıyanı tiyer mıń kúnge.
Oylanbay qalay turarman?
Qıylanba deydi doktorlar,
Qıylanbay júriw múmkin be?
Qıylanbay tapqan mıń somnıń,
Opası bolmas bir kúnge.
Qıylanbay qalay turarman?

---

122
Korvalandı qıynaǵan,
Santyagolı jálladtı,
Ǵázebim menen qıyqalap,
Ǵázebim menen quwarman
Men ezilgen arabtı,
Sezimim menen sıypalap,
Qorlıqtan aqqan kóz jasın,
Sezimim menen juwarman.
Jeratlı úlken ómirdiń,
Bir jaqtaǵı jurtına,
Ot tiyip janıp atırsa,
Qıylanbay qalay turarman?
Qayrılmay ketsem artıma,
Adamgershilik minárdan,
Sol zamatta qularman.
Oylanbay adam óspeydi,
Pútin bolsa da qol-ayaq.
Oylanbaw degen jınayat.
Oylanǵanlıqtan adamlar,
Jılannan záhár—uw alǵan.
Júz jasawdıń jolında,
Men de tayın turarman,
Ómir súrsem biyqayǵı,
Júzge jetip bararman.
Biraq ta men sońında,
Adam bolmay qalarman.
Qıylanbay qalay turarman?
Oylanıw degen doslarım,
Sóz emes sulıw gáptegi.
Oylanbaǵan adamǵa – 
Sulıw emes juldızlar,
Ashıq túngi kóktegi,
Xirosima qayǵısı,
Songimidiń jarası – 
Oysızlıqtıń dártleri,
Oylanbay qalay turarman?

---

123
Hátteki mına shıǵarmam,
Taramay qalsa qıynalıp,
Jaramay qalsa jılarman.
Tınshıtpasın oylarım,
Tawsılmasın jollarım,
Kewilimdi terbetsin,
Názelimdey mıńárman.
Ómirge qoyıp shın ıqlas,
Ot bolıp janıp súymeseń,
Suwıǵı menen tońbasań,
Otı menen kúymeseń,
Jıllılıq berip jarıtpas.
Ómir degen, shınında,
Qıyınlıqtan quralǵan,
Oylanbay qalay turarman?
2.
Bolmaydı insan,
Qıylanbay júrip,
Oylanbay júrip júdegen,
Bolmaydı suńqar,
Tawlardı gezip,
Aylanbay júrip túlegen.
Oylanbaw degen zil eken,
Oylanıw degen gúl eken.
Oy-sezimniń iyrimine
Dus kelip,
Egitilip turman mine men.
Aytayın gáptiń hadalın:
Urısıp ketken adamıń,
Alısta júrip,
Saǵınatuǵın janlardı,
Adam dep naǵız bilemen!