Dawletmuratov Adilbay Mirzabaevich

Neoklassik mektebiniń koncepciyası A.Smittiń klassik teoriyasınıń qaǵıydaları tiykarında qáliplestirilip, D.Gilder, A.Laffer, M.Feldstayn, R.Xoll sıyaqlı bir qatar alımlardıń pikirleri arqalı kórinedi. Bul mektep wákilleri jumıs kúshi bazarın arnawlı nızamlarǵa boysınıwshı baylanıslar sisteması sıpatında kórip shıǵıp, olar bazar mexanizmi arqalı basqarılıwın keltirip ótedi. Xızmet haqınıń dárejesi jumıs kúshiniń bahası sıpatında kórsetiledi
Keynsshilik mekteptiń wákilleri jumıs kúshi bazarın háreketsiz, ózgermes sistema sıpatında bahalap, onda jumıs kúshiniń bahası qatań belgilengen bolıwın keltiredi. Bántlilik hám jumıssızlıq dárejesi, jumıs kúshine bolǵan talap, real xızmet


²³ Экономическая теория: Учебник. - Изд., испр. и доп. / Под общ. ред. акад. В.И.Видяпина, А.И.Добрынина, Г.П.Журавлевой, Л.С.Тарасевича. – М.: ИНФРА-М, 2005, 485-489-бетлар.

haqınıń dárejesi sıyaqlı tiykarǵı kórsetkishler jumıs kúshi bazarı arqalı emes, al tovar hám xızmetler bazarındaǵı nátiyjeli talap muǵdarı arqalı belgilenedi. Jumıs kúshi bazarında bolsa tek xızmet haqınıń dárejesi hám oǵan baylanıslı bolǵan j umıs kúshi usınısınıń muǵdarı qáliplesedi.
Monetar mekteptiń táreptarları (M.Fridmen, E.Felps hám basqalar) bazar ekonomikasın óz-ózinen tártipke salınıwshı sistema sıpatında bahalap, ondaǵı baha mexanizminiń ózi bántliliktiń maqsetke muwapıq dárejesin belgilep beriwin kórsetip beredi. Bunday sistemaǵa mámleket tárepinen hár qanday aralasıw bazardıń ózin -ózi tártipke salıw mexanizmin isten shıǵaradı. Mámlekettiń pul quralında jalpı talaptı xoshametlewi bolsa aqırǵı nátiyjede inflyaciya processleriniń kúshe yiwin keltirip shıǵaradı.
Institucional-sociologiyalıq mekteptiń táreptarları (T.Veblen, J.Danlop, J.Gelbreyt, L.Ulman hám basqalar) jumıs kúshiniń bántliligi haqqındaǵı mashqalalar túrli kóriinistegi institucional reformalar járdeminde sheshiliwi múmkin, degen qaǵıydaǵa tiykarlanadı. Olar bul mashqalanı tek makroekonomikalıq tárepten analizlew menen shegaralanbaydı. Sonday-aq, olar jumıs kúshiniń quramı hám oǵan tiyisli túrde xızmet haqı dárejesindegi sociallıq, kásiplik, tarmaq, jas, jınıs, etnikalıq hám basqa faktorlardıń tásirinde jumıs kúshi bazarında júzege keletuǵın teńsizliklerdi (sáykes emesliklerdi) túsindiriwge háreket etedi.