•davr nashriyoti t o s h k e n t


Samolyot qanday tuzilgan?



Download 4,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/81
Sana01.01.2022
Hajmi4,59 Mb.
#291012
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   81
Bog'liq
Aviatsiya

Samolyot qanday tuzilgan?

S am olyot qan o tin in g uning g o rizo n tal ta rm o q la n is h ig a  nis­

b atan  o ‘za ro  joylashuvini  an iqlaydigan  g e o m e trik  va  kons- 

tru k tiv  p a ra m e trla ri  uning  a e ro d in a m ik  sxem asi d e b  a ta la - 

di.  To‘rt  xil  a e ro d in a m ik   sxem a  m avjud:  kla ss ik,  «o‘rdak», 

«quyruqsiz» yoki «uchar qanot» va ta n d e m .

«Aviyetka» samolyotida -  tandem sxemasi qo'llanilgan

Samolyotning to 'rt xil sxemasi

Aka-uka  Raytlarning  «Flayer»  deb  nomlangan  birinchi  uchar sa­

molyoti  «rdak»  aerodinam ik  sxemasiga ega  edi:  uning  gorizontal 

tarmoqlanishi  qanotlarining  old  tom onida  joylashgan  edi.  Bunday 

samolyotni  «oYdak» deb  atashni  fransuzlar o'ylab topishgan:  g o ri­

zontal  tarmoqlanishi  old  tom onda joylashgan  sam olyot  ularga  bo- 

shini old tom onga cho'zib uchayotgan o'rdakni eslatgan.  Keyincha­

lik ma’lum blishicha «rdak» juda yaxshi harakatlanish bilan birga 

konstruksiyasining  massasi  kichik,  biroq  u  parvoz  paytida turg'un 

emas,  sam olyot  yo'lida  duch  kelgan  shamol  uning  tarm oqlariga 

ta ’sir ko'rsatib uni muvozanatdan chiqaradi.

Lui  Blerio  tom onidan  klassik  sxema  kashf  etilishi  bilan  «rdak» 

sxemasi  unutilay dedi.  Ammo vaqt o'tishi  bilan  unga yana  qaytildi. 

1930-1980-yillarda  «rdak»  sxemasi  bo'yicha  bir  necha  muvaffa- 

qiyatli qiruvchi samolyot modellari yaratildi.



Klassik  -   ikki  bal- 

kali  sxem aning  b ir 

tu ri («rama»).  Ushbu 

sxema  bo'yicha  ya­

ratilgan 

sam olyot­

ning fyuzelyaji yo'q.

«Starship» samolyoti -  «rdak» 

sxemasi bo'yicha yasalgan

Klassik  sxema  shunisi  bilan  farq  qiladiki,  fyuzelyajning  oldingi 

uchdan bir qism ida qanot joylashadi, samolyotning dum qanoti esa 

orqaga  dum  qismidagi  to'singa  ko'chirilgan.  Klassik  sxema  bo 'yi­

cha  yasalgan  sam olyotlar  boshqaruvi  oddiyligi  bilan  ajralib  turadi. 

Ushbu  sxema  bo'yicha  deyarli  barcha  maqsadlarda va  og'irlik toi- 

fasida sam olyotlar yaratish mumkin. Yana bir sxema -  tandem  sxe­

masi kamdan kam qo'llaniladi.  Bunday sxemadagi sam olyotlar ikki­

ta bir xil yoki solishtirib bo'ladigan yuzali qanotlarga ega bo'lib,  ular 

ustm a-ust  joylashgan.  Gorizontal  tarm oqlanishga  ega  bo'lmagan 

sam olyot  sxemasi  «quyruqsiz»  yoki  «uchar qanot»  deb  ataladi.  Bu 

sxemaga  ko'ra  nafaqat  bir  qator  qiruvchi  samolyotlar,  balki  og 'ir 

bom bardim onchi sam olyotlar ham yaratilgan.

«Gjel» samolyoti klassik sxemaga asoslangan




Download 4,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish