Давлатов Алишер 4-51 грурух

2.5. Piyozni kasallik, zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari.
Piyozga o’suv davrida tasir etadigan kasallik va zararkunandalari to’g’risida bor adabiyotlardan taxlilini qilib qo’yidagilarni bayon qilish mumkin. M.YU.Karimov va boshqalar (1973 y) bu masala bo’yicha quyidagilarni yozganlar.
Soxta un shudring kasalligi tartaqlanda barg va gul bandlari sarg’ayadi keyin bilinar bilinmas sporo zamburug’lardan tashkil topgan qo’ng’ir – gunafsha rangli g’ubor bilan toplanadi. yetilgan zamburug’lar sochilib qo’shni sog’lom ekinlarga tushib ularni ham zararlaydi. 10-15 kundan yengi zararlangan o’simlikda kasallik belgilari ko’rinadi.
Kasallangan o’simlik o’sishdan to’xtaydi, barralari va piyozboshlari avj olmaydi, ular quriydi. Urug’ boshlari kuchsiz rivojlanadi, urug’lari kuch puch bo’lib ko’karmaydi. Zamburug’lar asosan o’simlikning uchki qismida rivojlanadi. Zamburug’lar spora xolatida qishlaydigan (zararlangan ) barg to’qimalari ichida bo’ladi. Kasallangan piyoz boshlari kasallik manbai xisoblanadi. Soxta un shudrin bilan barra va bosh piyozlar zararlanadi.
Kasallik bilin kurashish choralari:

1. 
   Almashlab ekish usuli qo’llanilishi piyoz ekilgan yerga 2-3 yilgacha qayta piyoz ekilmaslik kerak.
   
2. 
   Urug’lik piyozboshlari kasallanmagan uchastkalardan tayyorlanishi kerak.
   
3. 
   Urug’liklar (boshpiyoz va no’sh) ekishdan oldin 3 soat davomida 40-45 ⁰ S temperaturada urug’lik ko’p bo’lganda u 14-16 soat qizdiriladi, kuzda yaxshilab quritiladi, bahorda esa ekishga 1-1,5 oy qolganda qizdiriladi. Dimiqib qolmasligi uchun piyoz yupqa qilib yoyib qo’yiladi.
   
4. 
   Piyoz shamol yaxshi yurishib turadigan ochiq dalaga ekilishi zarur.
   
5. 
   Kasallangan ekinlarni daladan yo’qotish kerak.
   
6. 
   Urug’liklarni 1 % li bordo suyuqligi yoki 0,3 % li mis xlor oksidi yoki sneb preparatida gektariga 600-900 l purkaladi. Dorilar yaxshi yopilishi uchun suyuqlikka sust yoki niyotor solinadi,buninguchun 10 kg eritmaga 1 kg kley sarflanadi.
   
7. 
   Hosil yig’ib olingandan keyin o’simlik qoldiqlari daladan olib ketilishi va yer chuqur qilib shudgorlanishi kerak.