Давлатчилик тарихи. Маъруза матни 3-курс 1-Мавзу. Сўнги ўрта асрларда Ўзбек хонликлари

Ўзбекистон ССР таркибида Тожикстон АССРнинг ташкил топиши. Душанбеда 1926 йил 1-12 декабрда бўлиб ўтган Тожикстон АССР Советларининг I таъсис сездида Ўзбекистон ССР таркибида Тожикстон Автонам Совет Социалистик Республикаси (Тожикстон АССР) тузилганлиги ҳақида деклорация қабул қилинган. Бу пайтда Тожикстон АССР ҳудуди 135 620 км², аҳолиси 739 503 киши бўлган. 1929 йил 16 октябрда Тожикстон АССР ўрнида Тожикстон ССР ташкил топди ва у Ўзбекистон ССР таркибидан чиқди. Марказнинг буйруғи билан ўзбекларнинг азалий юрти бўлган Ўзбекистон ССРнинг Хўжанд округи Тожикстон ССРга берилди.
Қорақалпоқ автоном вилояти тузилиши ва Қорақалпоғистон АССРнинг Ўзбекистон ССР таркибида киритилиши. Тўткўлда 1925 йил 12-19 февралда деҳқон, батрак ва қизил аскар депутатлари Қорақалпоқ автоном вилояти Советларининг I таъсис сезди бўлиб ўтди. Сездда Қорақалпоқ автоном вилояти тузилганлиги ва унинг Қозоғистон АССР таркибига кириши қонун билан мустаҳкамланди. Қорақалпоғистон 1925-1932 йилларда Қозоғистон, 1932-1936 йилларда РСФСР таркибида бўлди. 1936 йил 5 декабрда Қорақалпоғистон АССР ҳудуди Ўзбекистон ССР таркибига киритилди. Бугунги кунда қорақалпоқ халқи Ўзбекистон Республикаси таркибидаги суверен Қорақалпоғистон Республикасида яшамоқда.

• 
  “Қўшчи” – Қўш ҳайдовчи киши, деҳқон. “Қўшчи” деҳқонларни ғоявий жиҳатдан бирлаштириб турган иттифоқ бўлганлиги учун шундай номланган.
  
• 
  ВКП (б) – Бутуниттифоқ Коммунист (болшевик)лар партияси, КПСС (Совет Иттифоқи Коммунистик партияси)нинг 1925-1952 йиллардаги номи.
  

5-машғулот
1. Ўзбекистонда қишлоқ хўжалигини коллективлаштириш сиёсати


Ўзбекистонда ер-сув ислоҳатининг иккинчи босқичи. Ер-сув ислоҳатлари ва “қулоқлаштириш” сиёсати 20-йилларда бошланди. Ўрта Осиёда миллий-ҳудудий чегараланиш ўтказилгандан сўнг 1925-1929 йилларда ер-сув ислоҳатининг иккинчи босқичи амалга оширилди. Ислоҳатнинг 2-босқичи 1-босқичдан фарқли ўлароқ катта ер эгалигини (“қулоқлар” - “муштумзўрлар”) бутунлай чеклаш ва уларни синф сифатида тугатиш масаласини қўйди. “Аграр инқилоб”нинг стратегия ва тактикаси Ўзбекистон Компартияси (ЎзКП)нинг II-съезди (1925 йил ноябр)да тасдиқланди. Бу босқич Ўзбекистон ССР МИҚнинг 1925 йил 2 декабрдаги “Ер ва сувни национализация қилиш тўғрисида” ва “Ер-сув ислоҳати тўғрисида”ги декретлари билан бошланди.
Ўзбекистонда Ер-сув ислоҳати жойлардаги шарт-шароит ва тайёргарлик даражасига қараб 3 босқичда ўтказилди: