Давлатчилик тарихи. Маъруза матни 3-курс 1-Мавзу. Сўнги ўрта асрларда Ўзбек хонликлари

ЎзР таълим турлари

Олий таълимдан кейинги таълим

Умумий ўрта таълим

Мактабгача таълим

Мактабдан ташқари таълим

Кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш

9 йиллик умумий ўрта таълим саводхонлик асосларини, умумий ўрта таълим олиш учун зарур бўлган билим ва кўникмаларни шакллантиришга қаратилган. Болалар 1-синфга 6-7 ёшдан қабул қилинади. Умумий ўрта таълим керакли билимлар ҳажмига асос солади, мустақил фикрлаш, ташкилотчилик қобилиятлари ва амалий тажриба кўникмаларини ривожлантиради, дастлабки касбий йўналиш ва навбатдаги таълим босқичини танлашга замин яратади. Президентнинг 2004 йилдаги фармони асосида 2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш давлат умуммиллий дастури қабул қилинди. дастур доирасида янги мактаблар қурилди, бошқалари капитал таъмирланди; аниқ ва табиий фанлардан ўқув лабораториялар зарур ускуналар билан жиҳозланди.

Умумий ўрта, умуман таълимнинг барча босқичларида янги ўқув дастурлари, давлат таълим стандартлари яратилди. Мактаб дарсликлари тамомила янгиланди ҳамда фан ва амалиёт ютуқлари билан бойитиш бўйича такомиллаштириб борилди. Мултимедиа ўқув адабиётлари ҳам яратиш йўлига қўйилди. Республикада 10 мингга яқин мактаблар ишлаб турибди. Уларнинг моддий-техник таъминоти ҳам давлат ҳисобидан амалга оширилди.
Ўрта махсус, касб-ҳунар таълим тизимининг ташкил этилиши. Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги қонуни асосида умумий ўрта таълимнинг 9 йиллик этиб белгиланиши билан 9 йиллик мактабни тугатган барча ўқувчилар таълим олишни ўрта махсус ёки касб-ҳунар коллежларида давом эттирадилар. Бу янги таълим тизимига босқичма-босқич ўтилди. Кадрлар тайёрлаш миллий дастури I-босқичи (1997-2001) доирасида амалга оширилди. Шу даврда 300 га яқин янги турдаги таълим муассасалари очилди. Олий ўқув юртлари қошида 46 та лицей ташкил этилди, 800 га яқин ўқувчи чет элларда таълим олди.
Ўрта махсус таълим соҳасида вилоятларда, жойларда бизнес мактаби, кичик ва ўрта мактаб учун касб-ҳунар курсларининг очилиши, бозор иқтисодиёти талабларидан келиб чиққан ҳолда, янги мутахассислик (фермер, солиқ ва божхона ходими, аудит ва ҳоказо)лар киритилди. Унга биноан юртимизда 1997 йилдан бошлаб ҳозирга қадар 1400 дан ортиқ касб-ҳунар коллежи, 200 га яқин академик лицей бунёд этилди. улар соҳалар бўйича мутасадди ташкилотлар ва олий таълим муассасаларига ҳам бириктирилиши туфайли бу босқичда ўқув жараёни самарали ташкил этилиб, коллеж битирувчиларини иш билан таъминлашига эътибор қаратилганига қарамай, бу борада қониқарли натижага эришилмади.