Дала экинларининг асосий зараркунандалари

Кураш чоралари. Мамлакатимизга транспорт воситалари ва юк билан зараркунанда келиб қолмаслиги учун уларни аэропортларда ва шунга ўхшаш бошқa жойларда, божхоналарда карантин инспекторлари синчиклаб текширадилар. Молдова ва Ғарбий Украинанинг чегара минтақаларига капалаклар учиб ўтиши мумкин, шу йўл билан зараркунанда киришига йўл қўймаслик учун бу минтақаларни синчиклаб текшириб туриш керак.
Америка оқ капалагига қарши курашиш учун асосий чора-зараркунанда тушган ерларга баҳорда ДДТ концентратининг 1,5-2 % ли эмульсиясини пуркаш ёки ДДТ дустининг 4 % ли суспензиясини пуркаш, ёки қуруқ ўзи билан чанглаш ва мева тугиш даврида эса 1 л сувга 3 г кальций арсенат ва 3 г оҳак қўшиб тайёрланган эритмани пуркашдан иборат. Ўрмон ва манзарали дарахтларни ҳамда мева қилмаётган дарахтларни гексахлоран дусти билан дорилаш ҳам тавсия этилади. Бундан ташқари ДДТ ва гексахлоранни аэрозол усули билан ишлатиш яхши натижа беради. Америка оқ капалаги топилган жойларда кимёвий кураш чоралари ҳатто юқори натижа берганда ҳам 10-15 кундан кейин яна такрор қўлланилиши лозим. Оқ капалак тарқалган жойларда хазонни йўқ қилиш ва зараркунанда тушган ерларни кузда шудгорлаб қўйиш керак.


§ 2. ДАНАКЛИ МЕВА ДАРАХТЛАРИНИНГ ЗАРАРКУНАНДАЛАРИ
Барг битлари
Aphididae
Данакли мева дарахтларига барг битларининг қуйидаги турлари тушади: қамиш бити (Hyalopterus arundinis F.) ўрик, бодомга, баъзан кўксултон, қизилсултон, тоғолча ва олхўрига тушади, мураккабгул бити (Brachycaudus helichrysi Kltnb.) шафтоли ва олхўрига зарар етказади; гилос бити (В. pruniavium Nevs.) гилосга, шафтоли бити (Anuraphis persicae Fonsc.) шафтоли, бодом, олхўри, тоғолчага тушади; қорамтир бит (Rhopalosiphum infuscata Koch.) ўрик тоғолча, олхўри ва шафтолига, кўзачасимон бит (Rhopalosiphum nymphaeae L.) ўрик, олхўри, шафтоли, бодомга; иссиқхона бити (Myzodes persicae Sulz.) шафтоли, ўрик ва олчага тушади.
Зарари. Барг битлари дарахтларни ўсишдан қолдиради, қувватдан кетказади, новдаларни қинғир-қийшиқ қилиб, баргларни буриштириб қўяди; битдан қаттиқ зарарланган дарахтлар тузук мева қилмайди. Кўчатзорлардаги ёш кўчатлар, шунингдек ёш шафтоли дарахтларига битлар айниқса катта зарар етказади. Ёш дарахтлар иссиқхона бити билан мураккабгул битидан зарарланиб, кўпинча нобуд бўлади.