Д. Э. Артиқов, К. С. Аюпов Шамол энергияси ва ундан

3.3. ShEQ foydalanish bo‘yicha tavsiyalar
Turli variantlarni hisoblash asosida ShEQ li energiya qurilmasining narxini aniqlash mumkin va u energiya qurilmaning o‘rnatilgan KVt quvvati uchun 2000 dan 3000 gacha tashkil qilishi mumkin. Energiya qurilmasi 15 yil davomida ishlaganda 1 KVt.s narxi taxminan 1KVt.s 7 – 8 pensni tashkil qiladi. Tabiyki, agarda markaziy elektr tarmoqda ulanish imkoniyati mavjud bo‘lsa, u xolda ko‘rilgan energiya qurilmasidan foydalanish foydali emas.
ShEQ lardan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladigan quyidagi tumanlarni ko‘rsatish mumkin:
 Markaziy elektr tarmog’I to‘laligicha yo‘q bo‘lgan yangi o‘zlashtirilayotgan yer,
 Energiya ta’minot infrastrukturasi buzilgan tashlab ketilgan qishloqlar,
 Eskirgan qurilmali tumanlar. Bu yerlarda avariyalar tufayli enrgiya ta’minoti bilan uzoq vaqtli uzilishlar bo‘lishi mumkin,
 Yomon ob – xavo sharoiti (kuchli shamol, qor ko‘chkisi) tufayli elektr ta’minotda uzoq vaqtli uzilishlar bo‘lishi mumkin bo‘lgan tumanlar,
 Orollar va boshqa qiyin boradigan tumanlar.
Xulosa

1. 
   Avtonom ob’ektlarni elektr ta’minotida muqobil energiya manbalari DES yoki BES bilan solishtirganda bir qator afzalliklarga ega.
   
2. 
   Rossiya sharoitlari uchun noananaviy energiya manbalari orasida ShEQ ega istoqbolidir.
   
3. 
   Standart 220 V/50Vs kuchlanish bilan istemolchini ta’minlovchi elektr qurilmasi quyidagi asosiy qismlarni o‘z ichiga oladi: ShEQ to‘g’rilagich, AB zaryad kontrolleri, TEQ, invertor va boshqalar. Mazkur qurilma tarkibidagi ShEQ quvvati odatda 5KVt dan oshmaydi.
   
4. 
   Energiya qurilmasi yashash uylardagi barcha maishiy va boshqa elektr asboblarini ta’minlashi mumkin.
   
5. 
   Energiya qurilmasidagi eng qimmat elementlar – bu ShEQ, invertor va AB dir. ShEQ narxini kamaytirish uchun ob’ektning energiya istemolini pasaytirish bo‘yicha choralarni ko‘rish kerak. Invertor narxini pasaytirish uchun ob’ektni istamol qilayotgan cho‘ralar ko‘rish kerak. AB narxini pasaytirish uchun shtil davomida energiyani tejash yoki zaxiraviy energiya manbalaridan foydalanish kerak.
   
6. 
   ShEQ li energiya tizim elementlarini tanlash bo‘yicha keltirilgan tavsiyalar СПбГАУ labaratoriya stendida olingan sinov natijalariga asoslanadi.
   
7. 
   ShEQ ma’lum bir hisob davridagi ob’ektning jami energiya istemoli va ShEQ o‘rnatilgan tumanlardagi shamolning o‘rtacha yillik tezligi asosida tanlanadi. ShEQ ni tanlash vaqtida mayak balandligini shamolning o‘rtacha tezligiga ta’sirini xam ShEQ ishlab chiqargan energiyaning kabel, invertor va AB dagi yo‘qotilishlarni hisobga olinadi.
   
8. 
   AB shtilning eng katta extimolliy davomiyligidan kelib chiqqan holda tanlanadi.
   
9. 
   Invertorni tanlash ob’ekt energiya istemolining cho‘qqili quvvatidan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi.