Д. Э. Артиқов, К. С. Аюпов Шамол энергияси ва ундан


O‘lchamli parametrlarni aniqlash



Download 3,83 Mb.
bet30/30
Sana30.03.2022
Hajmi3,83 Mb.
#518349
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30
Bog'liq
ветер кулланма

3.26. O‘lchamli parametrlarni aniqlash
3.26.1. Hisoblash uchun boshlang‘ich ma’lumotlar
1.1 – jadval bo‘yicha: nominal quvvat N = 1 kVt = 1000 Vt,
shamolning o‘rtacha yillik tezligi o‘.yil = 5 m/s,
havo zichligi = 1,2 kg/m3,
umumiy FIK umu = mexel = 0,9  0,6 = 0,54.
Radius ulushida g‘ildirak nisbiy balandliginig yarmi

Radius ulushida nisbiy xorda



Yuqorida olingan hisobiy ishchi nuqta
CP(Z) = 0,22; Z = 6,23.
3.26.2. Shamolning hisobiy tezligini aniqlash
Berilgan shamolning o‘rtacha yillik tezligi o‘.yil = 5 m/s bo‘lganligi uchun (1.1 – jadvalga qara), ya’ni 6 m/s dan kam bo‘lganligi sababli shamolning hisobiy tezligini (2.104) formula bo‘yicha aniqlaymiz:
 = 2,5 +o‘.yil = 2,5 + 5 = 7,5 m/s.
3.26.3. Shamol g‘ildiragi geometriyasini aniqlash
Bukilgan parraklar uchun: (2.7) bo‘yicha midel kesimining yusasi
yoki
Ifoda (2.108) bo‘yicha ni hisoblaymiz:


.
Shamol g‘ildiragining maksimal radiusi

Ifoda (2.111) bo‘yicha g‘ildirakning aylanish chastotasi

Ifoda (2.109) bo‘yicha profil xordasi

G‘ildirak balandligining yarmi

3.26.4. Parrak shakli
Minimal radius kattaligi

rmin mos keluvchi Zmax kattaligi:

(3.13 – jadvalga qara Z4 = 4,35).
3.26.5. Parrak kesimining o‘lchamli radiusi rk va kesim tekisligini joylashish balandligining qiymati Zk
3.1 va 3.2 – jadvallarga muofiq hamda quyidagi nisbatlar yordamoda
va
k = 0, 1, 2, 3, 4 da rk hamda Zk kattaliklarga ega bo‘lamiz (3.14 –jadval ).
3.14 – jadval
rk va Zk kattaliklar

K

0

1

2

3

4

rk , m

2,90

2,72

2,18

1,27

0,00

Zk , m

0,00

1,088

2,175

3,260

4,350

3.2 – rasmda 3.14 – jadval bo‘yicha qurilgan parrak shakli tasvirlangan bo‘lib, uning pastki qismi yuqoridagi qismiga simmetrikdir.
Endi profil xordasi b = 232 mm bo‘lganda 1.4 – jadval bo‘yicha o‘nsakkiz foizli qalinlikdagi NACA simmetrik profili yuqori yoyining koordinatalarini topish talab etiladi. Mazkur koordinatalar 3.15 – jadvalda berilgan (pastki yoy yuqorisiga simmetrik).
3.3 – rasmda profil xordasi b = 232 mm bo‘lgandagi o‘nsakkiz foizli qalinlikdagi NACA simmetrik profili tasvirlangan.



3.2 – rasm. Hisob ma’lumotlari bo‘yicha qurilgan parraklar shakli
3.15 – jadval
Profil xordasi b = 232 mm bo‘lganda o‘nsakkiz foizli qalinlikdagi
NACA simmetrik profili yuqori yoyining koordinatalarini

Nuqta raqami

x, mm

y, mm

1

0

0

2

2,9

6,59

3

5,8

9,09

4

11,6

12,4

5

17,4

14,6

6

23,9

16,3

7

34,8

18,6

8

46,4

20,0

9

58,0

20,7

10

69,6

20,9

11

92,8

20,2

12

116,0

18,4

13

139,2

15,9

14

162,4

12,8

15

185,6

9,1

16

208,8

5,0

17

220,4

2,8

18

232,0

0


3.3 – rasm. Profil xordasi b = 232 mm bo‘lgandagi o‘nsakkiz foizli qalinlikdagi NACA simmetrik profili
3.27. Tajriba ma’lumotlari bilan taqqoslash
Mazkur usul va unga asoslangan dastur bo‘yicha uch xil parraklarni hisoblash (to‘g‘ri vertikal, og‘ma tekis va parapola bo‘yicha bukilgan parrak) mumkin
Mavjud tajriba ma’lumotlari [4] to‘g‘ri vertikal parrakli g‘ildirakka tegishli bo‘lganligi sababli hisobiy va tajriba kattaliklarini taqqoslashni to‘g‘ri vertikal parrakli uchun o‘tkazamiz.
Hisoblash uchun o‘n sakkiz foizli qalinlikdagi NACA simmetrik profili qabul qilinadi. Bunda Reynolds Re sonini aniqlash uchun xorda kattaligini [4] tajriba ishidek qabul qilinadi: shamol g‘ildiragi diametri D = 1,0 m bo‘lganda b = 0,08; 0,10 va 0,125. Kelayotgan oqim tezligini [4] dagi kabi 0 = 11 m /s, kinematik yopishqoqlik koeffitsientini  = 1,4310-5 = 69930 m2/s deb qabul qilamiz.
(2.115) formulaga muofiq Reynolds soni bo‘yicha to‘g‘rilash koeffitsienti
,
bu yerda .
Hisoblash yo‘li bilan topilgan Cp qiymatini KRe ga ko‘paytirish kerak bo‘ladi.
3.16 – jadvalda mazkur usul bo‘yicha hisoblanga hamda [4] ishda tajribada olingan maksimal quvvat koeffitsientining qiyosiy kattaliklari keltirilgan
3.16 – jadval
NACA 0018 profilli hamda to‘g‘ri vertikal parrakli shamol tutbinalari uchun hisoblangan ni [4] ishga muofiq tajribaviy bilan taqqoslash

Parametrning nomlanishi

Belgilanishi, o‘lchov birligi

Kattaliklar

Parraklar soni

Ipar, b. n.

3

3

3

Parrak profile xordasi

b, m

0,08

0,10

0,125

Diametr ulushida nisbiy xorda

, b. n.

0,08

0,10

0,125

Radius ulushida nisbiy xorda

, b. n.

0,16

0,20

0,25

To‘ldirish koeffitsienti

, b. n.

0,24

0,30

0,375

Re sonini hisobga olmagandagi koeffitsient



0,388

0,392

0,383

Kelayotgan oqim tezligi bo‘yicha Re soni

, b. n.

0,615105

0,769105

0,962105

Re soni bo‘yicha to‘g‘rilash koeffitsienti

KRe, b. n.

0,781

0,803

0,827

Re ni hisobga olgan holda aniqlashtirilgan hisobiy maksimal quvvat koeffitsienti





0,303

0,315

0,317

Eksperimental koeffitsientlar



0,310

0,361

0,342

Hisoblashning nisbiy xatoligi



2,3 %

12,7 %

7 %

NACA 0015 profili hamda to‘g‘ri vertikal parraklar uchun o‘tkazilgan hisoblar koeffitsient NACA 0018 profiliga qaraganda taxminan 2% kattaligini ko‘rsatdi. Mos holda nisbiy xatolik bir muncha kichik bo‘ladi.




Hulosa
Keltirilgan uslubiy qo‘llanma aerodinamik tavsiflari mavjud bo‘lgan turli turdagi profilga ega bo‘lgan shamol g‘ildiragini loyihalashga hamda energetik va moment tavsiflarini qurishga imkon beradi.
Bunday parametrlarni avtomatlashtirilgan hisoblashlar yordamida parrak profili xordasi hamda radius ulushida g‘ildirak balahdligining nisbiy kattaligi sifatida o‘zgartirish vertikal aylanish o‘qli shamol turbinalar geometrik parametrlarining optimal variantini uni loyihalash bosqichida tanlashga imkon beradi.
Adabiyotlar ro‘yxati
1.Фаренбрух Α., Бьюб P., Солнечнью элементы: теория и эксперимент, М., Энергоатомиздат, 1987 г.

  1. Возобновляемая энергия, - М.: Интерсоларцентр, 2002.=

  2. Колтун М.М., Оптика и метрология солнечних элементов, М.,Наука,1985 г.

  3. Раушенбах Г., Справочник по проектированию солнечных батарей, М., Энергоатомиздат, 1983 г.

  4. А.Милнс, Д.Фойхт, Гетеропереходы и переходы металл-полупроводник, М., Мир, 1975 г.

  5. Баходирхонов М.К., Қурбонова Ў.Ҳ., Аюпов Қ С.,Исамов С.Б., Исаев Ф.М., Мурадагаева М.В. «Микро ва наноэлектроника» фани бўйича асосий физик тушунчалар изоҳини яратиш. 2010й. Наманган шаҳ.

  6. Ў.Ҳ.Қурбонова. Физика фанини ўқитишда мавзу моҳиятини тўла очиб берувчи тубдан янги турдаги кўргазмали плакатлар туркумини яратиш. Тошкент шаҳ ТДТУ апрель 2010 й.

  7. Рахмонов Б.Р., Қурбонова Ў.Ҳ., Тачилин С.А., Ковешников С.В. Қуёш энергиясидан фойдаланишда инновацион технологияларни қўллаш имкониятлари. Тошкент шаҳ. ТДТУ апрель 2010 й.

  8. Тачилин С.А., Бахадырханов М.К., Марковцев А.С. «Методы исследования солнечных элементов», Узбекистан, Ташкент, ТГТУ, 2009 год, 140 стр.

  9. Тачилин С.А., Бахадырханов М.К., Ковешников СВ., Илиев Х.М. «Разработка эффективных солнечных кухонь индивидуального использования», сборник трудов «Наука и производство», Казахстан, Жетысай, 2009 год, с. 383-387.

  10. Тачилин С.А., Эгамбердиев Б.Э., Илиев Х.М., Тошев А.Р. «Радиационная стабильность параметров кремниевых солнечных элементов легированных РЗЭ», сборник трудов «Наука и производство», Казахстан, Жетысай, 2009 год, с. 401-405.

  11. Современные проблемы полупроводниковой фотоэнергетики, под редакцией Т.Коутса, Дж.Микина, М., Мир, 1988 г.

  12. Захидов Р.А. Состояние и перспективы использования возобновляемых источников энергии в Узбекистане // Тр. Международного «Бизнес и инвестиции в области возобновляемых источников энергии в России». М; НИИ «Инженер», 1999.

  13. Васильев Ю.С., Елестратов В.В., Мухаммадиев М.М. Возобновляемые источники энергии и гидроаккумулирование: Учеб. пособие: - С-Пб.: СПбГТУ, 1995.

  14. Возобновляемая энергия, - М.: Интерсоларцентр, 1998. №2.

  15. http://www.solairgen.com

Download 3,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish