Cover page obzor iqtisodiy-last 7B. cdr

ИҚТИСОДИЙ ИШЛАР БЎЙИЧА 
СУД АМАЛИЁТИ
26
Биринчи инстанция суди Фк ўз-ўзидан ҳақиқий бўлмаган битимни 
ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисида даъво бериш имкониятини истисно 
этмаслигини, шартноманинг 6 .3-банди унинг 2 .1-банди ва бошқа 
бандлари ҳамда қонун ҳужжатларининг талабларига зидлигини 
инобатга олмасдан, арз қилинган талабни қаноатлантиришни рад 
этиш ҳақида нотўғри хулосага келган
Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Пленумининг 
“Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг битимларни 
ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисидаги нормаларини қўллашнинг 
айрим масалалари ҳақида” 2104 йил 28 ноябрдаги 269-сонли 
қарорининг 6-бандида Фк 113-моддасининг биринчи қисмига 
мувофиқ, битим Фкда белгилаб қўйилган асосларга кўра, суд ҳақиқий 
эмас деб топганлиги сабабли ёки бундай деб топилишидан қатъи 
назар, у ўз-ўзидан ҳақиқий бўлмаганлиги сабабли ҳақиқий эмас 
деб ҳисобланиши, бунда, Фк ўз-ўзидан ҳақиқий бўлмаган битимни 
ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисида даъво бериш имкониятини 
истисно этмаслиги ҳақида тушунтириш берилган .
Қолаверса, шартноманинг 6 .3-банди Фкнинг 326-моддаси ҳамда 
Олий хўжалик суди Пленумининг 2007 йил 15 июндаги 163-сонли 
қарорининг 4-бандида белгиланган қоидаларга зид ҳолда тузилган .
Ваҳоланки, Фкнинг 326-моддасига мувофиқ суд қарздор томони-
дан мажбуриятларнинг бажарилиш даражасини, мажбуриятда 
иштирок этувчи тарафларнинг мулкий аҳволини, шунингдек 
кредиторнинг манфаатларини эътиборга олиб, неустойка миқдорини 
камайтиришга ҳақли . 
Олий хўжалик суди Пленумининг 2007 йил 15 июндаги 163-сонли 
қарорининг 4-бандида ёзилишича, судлар шуни эътиборга олишлари 
лозимки, неустойканинг энг кам миқдори Фкнинг 327-моддасида 
кўрсатилган фоизлар миқдоридан кам бўлмаслиги лозим . Фкнинг 
263-моддаси иккинчи қисмига мувофиқ тарафларнинг келишуви 
билан қонунда аниқланган неустойка (қонуний неустойка) миқ дори-
нинг оширилиши ўз-ўзидан ундирилаётган неустойкани камайти-
ришга асос бўлиб хизмат қилиши мумкин эмас .
Фкнинг 116-моддасига кўра қонун ҳужжатларининг талабларига 
мувофиқ келмайдиган мазмундаги битим, шунингдек ҳуқуқ-тартибот 

---