Чума плотоядных (болезнь Карре)

Mamuni:


Kirisiw……………………………………………………………...………2
I.bap Jırtqısh oba (karre keselligi)……………………………………….3
1.1 Patogen

1.2 Epizootologiya

1.3 Patogenezi
1.4 Febril basqıshda patogenezdiń dinamikası
1.5 Febril basqıshda immunitet sisteması menen óz-ara tásir
II.bap Obaniń nerv basqıshında patogenezdiń dinamikası…………....9
2.1 Klinikalıq kórinis
2.2 Patomorfologik ózgerisler
2.3 Diagnostika
2.4 Differentsial diagnostika
2.5Emlew
Juwmaq…………………………………………………………………35
Ádebiyatlar dizimi ……………………………………………………..42


Kirisiw
Oba-bul dene temperaturasınıń eliriwi, dem alıw, awqat as sińiriw qılıw hám sidik jollarıniń silekey perdeleriniń Kataral isiwi, nerv sistemasınıń zaqım aliwi menen xarakterlenetuǵın ótkir kontagioz keselligi.
Jırtqısh oba eń áyyemgi keselliklerden biri bolıp tabıladı. Íytlerdıń obası Aristotel dáwirinde málim bolǵan. Íytler obasiniń birinshi xarakteristikalarınan biri 1735 jılda Peruda etilgen. oba Evropaga Aziya yamasa Perudan shama menen 200 jıl aldın alıp kelingen hám demde barlıq mámleketlerge tarqalıp ketken degen pikir bar. Rossiyada ıytlardıń obası haqqında birinshi esletpe 1762 jılda, Qrimda " Qrim keselligi" háwij alǵan waqıtqa tuwrı keledi. Az-azdan ol Ukrainanıń qublası arqalı Rossiyanıń Oraylıq aymaqlarına tarqaldı hám 1770 jılda Moskvaǵa etip bardı. Infektsiya Angliya, Frantsiya, Germaniyadan kelgen ańshı ıytlar menen alıp kelingen. 1783 jılda Sibirda jırtqısh oba payda boldı. Ótken ásirdiń 20 -jıllarında Kolima, Indigirka, Lena dáryalarınıń tasqınlarında ıytlardıń 50 den 80 procentige shekem opat etken.
oba qutırıw menen aljasǵan hám tek 1809 jılda Jenner onı itdiń qutırıwınan ajıratıp, patogendiń juqpalı ózgeshelikin kórsetken. 1905 jılda frantsuz alımı karre keselliktiń viruslı ózgeshelikin anıqladi: ol onıń qozǵawtıwshısı filtrleytuǵın virus ekenligine ishondi.
Patogen jańalıq ashılǵanınan keyingi 100 jıl ishinde dúnyanıń kóplegen mámleketlerinde oba virusınıń biologiyalıq qásiyetleri, epizootologiya, patogenez, klinikalıq belgiler hám keselliktiń basqa tárepleri boyınsha izertlewler ótkerildi. Kesellikti anıqlaw qoyıw hám aldın alıwǵa úlken itibar beriledi. virusologiyadiń rawajlanıwı jańa diagnostika usılları hám ayriqsha profilaktika quralların islep shıǵıwǵa múmkinshilik berdi.
Házirgi waqıtta ıyt obası aldınǵı sıyaqlı kúshli abay emes. Biraq, erisilgen jetiskenliklerge qaramay, oba virusınıń ajıratılǵan shtammlaridiń biologiyalıq qásiyetlerin úyreniw, kesellikti kesellikti anıqlawlaw hám aldın alıw usılların jetilistiriw boyınsha ilimiy izertlewler dawam etpekte.