Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

10-jadval
Ko‘rsatkichlari: SOM-7-600 SOM-3-lOOO SPMF - 2000 Tarelka (likopcha)-
larining soni ^{56 56 80}
Barabani aylanish
tezligi, (1 minutda) ^{7560 8100 7200}
Og'irligi, kg ^{100 120} 330

Motorining quvvati,

_kvt ^0-6 1,0 2,8
ishlab chiqarish
quwati, (kg/soat) ^{600 1000 2000}
Separatsiya ishlari tugagach, olingan qaymoq 8°C dan yuqori bo‘lmagan xonada saqlanadi va talab etilsa maxsus korxonalarga jo ‘natiladi. Separatoming ish jarayoni yakunlangach, uning ichki qismi ochiladi va barcha likopchalari hamda barabani yaxshilab tozalanadi va yuviladi. Bunda sut idishlarini yuvish va dezinfeksiya qilish uchun mo‘ljallangan vositalardan foydalaniladi. Separator yuvilib, tozalanib bo‘lgach, quritiladi va kelgusi safar foydalanish uchun tayyorlab qo‘yiladi.


Sutni sovitish
Bu tadbir qancha tez amalga oshirilsa, sut sifati shuncha yuqori bo‘ladi. Bunda sut sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi bakteriya va mikroblar shuncha tez
137



kuchsizlantiriladi va ulaming rivojlanishi, ko‘payib ketishi cheklanib qo‘yiladi. Shuningdek, sut qancha past haroratda sovitilsa, uning sifati shuncha uzoq vaqtgacha buzilmaydi. Bu borada turli xil mexanizm va apparatlardan foydalaniladi.
Sut ishlab chiqariladigan yirik xo'jaliklarda va komplekslarda sutni tozalash va sovitish ishlari sog‘ish jarayonining o‘zida amalga oshiriladi. Bunda sog'ish apparatlaridan sut molokoprovod (sut trubalari) orqali maxsus sut sexiga yuboriladi, unda u tozalanadi, sovutiladi va maxsus idish (tank)ga to'planadi. Sut sexida sut 5-8°C gacha sovitiladi va uni jo‘natishga qadar harorati 8°C dan oshirilmaydi. Bu esa sutning
24 soat ichida o‘zining dastlabki me’yor darajadagi xususiyatlarini saqlash imkonini beradi va ko'pi bilan 10°C da sut zavodlariga topshiriladi.
Ma'lumki, sog‘ib olingan sut hayvon tana haroratiga yaqin, ya'ni 35°-37°C atrofida bo‘ladi. Binobarin, unda turli mikrob va bakteriyalar tezda ko‘payib ketmasligi uchun qisqa vaqt ichida 10°C va undan ham past haroratda sovitish tadbirlari olib borilishi talab etiladi.
Kuzatishlardan maMumki, yoz oylari sut 2°- 4°C gacha, qishda esa 8°C atrofida bo'lishi maqbul hisoblanadi. Shuningdek, agar 1 ml sut tarkibida dastavval 200-300 ming bakteriya bo'lgani holda uni 4°C gacha sovitilsa, tarkibidagi bakteriyalar miqdori 36-44 soat o‘tgach, ikki martaga ortishi mumkin. Agar 8°C gacha sovitilsa, 10-12 soat ichida ular, ya’ni bakteriyalar ikki martaga ortishi aniqlangan. Binobarin, sutni qancha uzoq muddat saqlash lozim boMsa, u shuncha past haroratda boMishi talab etiladi. AXIvashura (1989) maMumotiga ko‘ra u quyidagi tartibda bo'lishi maqbul hisoblanadi:
138