Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

B i r i n c h i b o ‘ l im

I BOB. GO‘SHT VA GO‘SHT MAHSULOTLARI

Go‘sht sanoatining asosiy xom ashyosi - barcha turdagi qishloq xo‘jalik hayvonlari va parrandalari hisoblanadi. Barcha go‘sht sanoat korxonalarida qayta ishlanadigan asosiy xom ashyolarga qoramol, qo‘y, echki, cho'chqa, quyon, parranda va go‘sht uchun ot, tuya va boshqa hayvonlar qayta ishlanadi.
So‘yiladigan hayvonlar xo‘jaliklaming o‘zida, hayvonlami so‘yish maydonchalarida, kushxonalarda, sanoatlashgan go‘sht ishlab chiqarish korxonalarida dastlabki qayta ishlanishi mumkin.
So'yish uchun ajratilgan hayvonlar konditsiyasi (semizlik darajasijga, go‘sht sanoati tomonidan xom ashyoga katta talablar qo‘yiladi. Xom ashyo qancha sifatli bo‘lsa, undan shuncha ko‘p assortimentda oziq va texnika mahsulotlari yetishtirish mumkin.
Xom ashyoning sifati hayvonlaming turi, zoti, fiziologik holati, oriq-semizligi, yoshi va jinsiga bog‘liq bo‘ladi. Hayvonlar taniqli ms olimi P.N.Kuleshov iborasiga ko‘ra to‘rt xil konstitutsiyaga bo‘linadi. Ular xom (yoki bo‘sh), nozik, pishiq va qo‘pol konstitutsiyalardan iboratdir.
Go‘sht uchun boqiladigan hayvonlar zotli bo‘lgani holda xom, ya’ni bo‘sh tipdagi konstitutsiyaga taalluqli bo‘lsa, ulardan go‘shtni qayta ishlovchi korxonalar ko‘p va sifatli xom ashyo oladilar. Xom tip konstitutsiyali hayvonlar katta, semiz, go‘sht va yog‘ chiqimi yuqori bo‘ladi.
Bunday zotli hayvonlar tez yetiladi, muskul to‘- qimalari ko‘p bo‘ladi, muskullari oralig‘idagi yog‘
16



qatlamlari bir m e ’y orda qavatma-qavat «marmarsimon» ko‘rinishga ega bo‘ladi, binobarin, bunday go‘shtlar
«marmarsimon» go‘sht deyiladi.
Bo‘rdoqiga boqiladigan sigirlaming yelini kichik, sust taraqqiy etgan bo‘ladi. Uzoqdan ko‘z bilan chamalab qaralganda ulami yelka-ko‘krak qismi, yelka- yelin qismiga deyarli teng bo‘ladi. Boshqacha aytganda, ulaming yelka uzunligi qorin uzunligiga parallel holda uchraydi. Bu holat ulaming tashqi ko‘rinishi (eksterye- ri) jihatidan baholash usuli sifatida foydalaniladi.