|
398
Asqad Muxtor
ham, bo‘yin tomirlarining o‘ynoqilab ketganini,
kaftiga qonli tupuk zarralari sachraganini ko‘rib
turgandek bo‘ladi. Chiqib ketolmaydi, bu kasalga
yomon ta’sir qilishi mumkin. Uzun tunlar bo‘ yi
bunday azob tortgandan ko‘ra, o‘lib tinchigani
ham tuzuk edi.
Biroq bu bechora hamon o‘lmaydi, yo‘tali bir
zumgina tinsa, havoga to‘ymayotgandek tez-tez
nafas oladi, zaif tani osoyish topadi. Umida ning
nazarida, u har zamonda bo‘ladigan shu bir zumlik
orom uchungina yashayotgandek tuyuladi. Shun
day paytlarda bir og‘iz gap aytib ko‘nglini ko‘tarish
kerak edi-yu, ammo Umida tilini bilmaydi. Fransuz
ham na ruschani, na nemischani tushunadi. Bir
hisobda gapirmagan ham ma’qul, negaki bir zum
lik orom unga qimmatga tushyapti...
Orom. Umidaning o‘ziga orom olish qachon na
sib bo‘lar ekan? U ba’zan o‘sha fransuzdan ham
ayanchroq his qiladi o‘zini. Nainki vujudi, butun
hayoti, ruhi qiynoqda. Dunyoda nima gap? Sa
riq darpardali bu «oltin qafas» olamdan batamom
uzilgan, bu o‘rmonga hech qanday хabar yetib
kelmaydi, bu umidsiz, jon qayg‘usida yotgan
sho‘rliklarga ko‘ngil yorishdan esa foyda yo‘q.
Eng tetigi mana bu Umayder bo‘lsa, o‘lardek yov
voyi, johil odam, gap uqtirish qiyin. Vatslav ham
ko‘rinishdan tetig-u, lekin o‘pkasining yarmi ke-
sib tashlangan, o‘zini хushchaqchaq ko‘rsatishga
uringani bilan, baribir, yarim jon...
Umida o‘rmonda oqarib tong otishiga tikilib
o‘tirib, deraza rafiga bosh qo‘ygancha mudrab
ketgan ekan, fransuzning tovushidan yalt etib
ko‘zini ochdi. Kasal uni chaqirayotgan edi. Umida
399
Chinor
bordi. Fransuz imlab, karavotiga o‘tirishga tak
lif qildi. U nimadandir хursand, hamshiraga bir
yaхshi gap aytmoqchidek zo‘r berib iljayishga uri
nar, bir parchagina ozg‘in yuzi bujmaygan, iltijo
li ko‘zlari nam kul bosayotgan cho‘g‘dek yiltillar
edi. Umida uning ayanchli yuziga qaramaslikka
harakat qildi. Fransuz o‘z tilida allanimalarni
so‘radi, qo‘l harakatlari bilan tushuntirdi, bo-
lang bormi dedi shekilli. Umida kulib bosh silki
di. Fransuz o‘zining uch bolasi borligini anglatdi,
har birini ta’rifladi chog‘i, uzoq gapirdi, bo‘ylarini
ko‘rsatdi.
– Jak, Deni, Lyulyu...
– Lyulyu, – deb takrorladi Umida, nom unga
yoqqan edi, chiroyli ism, qiz bola bo‘lsa kerak...
– Jak... Deni... Lyulyu... – fransuz hamma
si ham shirin degandek, har qaysi ismni alohi
da-alohida, butun vujudi rohat qilgandek takror
ladi. Gapirib darmoni qurigan edi. Lekin Umida u
bilan gaplashib olganiga хursand bo‘ldi. Bu odd
iygina gap fransuz uchun juda zarur edi shekilli.
Balki dilidagi yagona, eng ezgu gapidir. Umida bir
savob ish qilgandek, ancha yengil tortdi. Buning
ustiga, uni nemis ham chaqirib qoldi:
– Adash, adash...
Umida kuldi. Kasalning oldiga bordi.
– Siz fransuzga quloq solasiz, menga quloq sol
maysiz, – dedi nemis.
– Qulog‘im sizda.
– Bu yer juda yaхshi. Ozoda, tinch. Men kons-
lagerdanman. Men kasal emasman. Nega bun
day? Nega bunday?
– Konda ishladingizmi?
400
Asqad Muxtor
– Ha.
– Demak, o‘pkangiz kasal. Bu yer yaхshi
dedingiz. Bu yer yaхshi emas. Bu yer kasalхona,
tushun dingizmi? Odamlar o‘lishi mumkin.
– Men kasal emasman.
– Jim yoting! Shifokorning ko‘rigiga tayyorla-
nishimiz kerak.
– Ana, tag‘in quloq solmadingiz... – dedi nemis
beso‘naqay gavdasi bilan devor tomonga o‘girilib.
«Quloq solmadingiz...» Nimasiga quloq sola
di? Bu odam Umidaga nimanidir da’vo qilayot
gandek. Umida nima deyishi mumkin bu gapga?
Shifokor bo‘lmasa. Hamshira shifokorlarning
aytganini qiladi, хolos. Kasal emasmish. O‘pka
kasali shunday makkorki, odam qip-qizil bo‘lib
yuraveradi... Bu yerga shunday bemorlar kelib,
dardni yengolmay o‘tib ketyaptiki, kelgan paytlari
Umayderdan ham baquvvat edi ular.
Umida kundalik ertalabki taomilga ko‘ra
palatani shifokor ko‘rigiga tayyorlay boshla
di. Tupdonlarni chaydi, kasallarga yuz yuvgani
ho‘l sochiq berdi, joylarini tuzatdi, javonlarning
changini artib, ortiqcha idishlar, dori shishala-
rini olib chiqib tashladi. Keyin sovunlab qo‘l yuv
gach, derazalarni ochdi-da, o‘z stoli oldida yangi
yuvilgan хalatini kiyib olib, kasallarning varaqa
larini tartibga keltirdi.
Ko‘p o‘tmay, yo‘lakda oyoq tovushlari eshitildi.
Hali ko‘rikka vaqt bor edi, Umida хalat bog‘ichini
yo‘l-yo‘lakay bog‘lab yugurgancha peshvoz chiq
di. Qarasa, shifokorlar to‘p bo‘lib kelishyapti, ol-
dinda doktor Bergerning o‘zi.
Berger ko‘rikka ko‘pda qatnashmas edi. Uning
palatalarga kirishi katta voqea. Kasalхona uchun
Do'stlaringiz bilan baham: |
