Chet tilini o‘qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati va o‘rni tillar kafedrasi – 2021

 
 
 
 
 
 
 
8
http://adabiyot.wikidot.com/forum/t-236142.10.04.2021.10;37 

---

CHET TILINI O‘QITISHDA AXBOROT KOMMUNIKATSION 
TEXNOLOGIYALARNING AHAMIYATI VA O‘RNI
 
Tillar kafedrasi – 2021 
||247||
 
 
PLAGIAT 
Yuldasheva Marjona
Toshkent viloyati 
 Chirchiq davlat pedagogika institut 
Ilmiy rahbar: Abduxalilova D.Sh 
 
Annotatsiya
:Ushbu tezisda plagiat, uning usullari, oqibatlari, qanday qilib plagiatga 
yo`l qo`ymaslik haqida fikr yuritiladi 
Kalit so`zlar
: plagiat, ko`chirmachilik, o`g`irlik.
 
Plagiat - bu boshqalarning so'zlari, fikrlari yoki g'oyalari hech qanday 
iqtiboslarsiz xuddi o`zi yozgan yoki yaratganday foydalanish harakati. Bu 
intellektual jihatdan taqiqlangan harakatdir va bu jiddiy 
oqibatlarga olib keladi
 .
Asarni plagiat qilishning, asosan, ikkita usuli bor: mualliflik huquqi bilan 
himoyalangan asarning noqonuniy nusxalarini yaratish yoki muallifga taqdim 
etish. Nusxa ko'chirish va uni asl
 
mahsulotdan o'tishga majbur qiling. Ikkala harakat
ham jabrlangan tomonlarga huquqbuzarni sudga tortish huquqini beradi va oqibatlari 
odatda har xil turdagi jarimalar va jazolarni tayinlashdan iborat.
Plagiat nafaqat san'atda, balki adabiyotda, fan va ta'limda ham ko‘p 
uchramoqda, deyiladi «Hurriyat» gazetasining 15-sonidagi «Plagiat, ko‘chirmachilik 
va oqibat» maqolasida
9
.
Plagiat, izohli lug‘atlarda qayd etilishicha, lotincha (plagio) so‘z bo‘lib, 
«o‘g‘irlayman» degan ma’noni bildiradi. Bu biror badiiy, ilmiy asar yoki kashfiyot 
muallifi huquqlarini buzib, u yaratgan narsa, g‘oyalarni noqonuniy ravishda 
boshqalar tomonidan o‘zlashtirilishi — «o‘ziniki» qilib olinishi. Plagiat so‘zini 
ko‘chirmachilik va shunga yo‘l qo‘ygan kishi — plagiatorni ko‘chirmachi desak ham 
bo‘laveradi. Ko‘chirmachilar boshqa birovlarning aqli, shuuri, ilhomi samarasi 
bo‘lmish ilmiy g‘oyalar, proektlar, badiiy matnlar, musiqiy asarlarga «egalik» da’vo 
qiladilar, ularni o‘z nomlaridan chiqaradilar. 
Ba’zilar buni taqlid deb, o‘zlarini oqlamoqchi bo‘ladilar. To‘g‘ri, taqlid — 
ko‘chirmachilik emas, o‘rganish, izlanishning bir bosqichi. Ammo san’at olamida, 
xususan, badiiy adabiyotda bir umr salaflari va zamondoshlariga taqlid yo‘lida ijod 
qilganlar plagiatordan uncha uzoq ketolmaydi. Nari borsa, ustozi asarlarining 
9
https://www.google.com/search?q=plagiat+nima&oq=Plagiat&aqs=chrome.1.69i57j0j0i10i131i433j0i10i433j0l3j0i10j
0j0i10.5913j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8 

---