Chet tilini o‘qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati va o‘rni tillar kafedrasi – 2021

CHET TILINI O‘QITISHDA AXBOROT KOMMUNIKATSION 
TEXNOLOGIYALARNING AHAMIYATI VA O‘RNI
 
Tillar kafedrasi – 2021 
||155||
 
 
Жавоб олингач, рубоий таърифига ўтилади. Ўқитувчи рубоий ҳақида 
дарсликдаги назарий маълумотларни қуйидагича қоида шаклига келтириб, 
ўқувчилар дафтарига ёздириб қўяди: тўрт мисрадан иборат, ибратли фикрлар, 
шоирнинг ички кечинмалари, ўй-мулоҳазалари баён этилган, аруз вазнидаги 
ҳазаж баҳрининг ахрам ва ахраб тармоқларида ёзиладиган шеър шаклига 
рубоий дейилади.
Сўнг икки – геометрик ва адабий тушунча ёнма-ён қўйилиб шундай 
қиёсланади: Квадрат тўртбурчакдир, лекин ҳар қандай тўртбурчак квадрат 
эмас. Квадрат бўлиши учун тўртбурчакнинг тўртала томони тенг бўлиши керак. 
Рубоий тўртликдир, лекин ҳар қандай тўртлик рубоий эмас. Рубоий бўлиши 
учун тўртлик аруздаги ҳазаж баҳрининг ахрам ва ахраб тармоқларида ёзилиши 
керак. Буни синф тахтасида ёки ватманга чизилган кўргазмали қуролда ёхуд 
техника воситалардан фойдаланиш яхши йўлга қўйилган мактабларда проектор 
орқали қуйидагича акс эттириш мумкин:
Квадрат
Рубоий
Квадрат тўртбурчакдир
Лекин ҳар қандай тўртбурчак 
квадрат эмас
Квадрат 
бўлиши 
учун 
тўртбурчакнинг тўртала томони тенг 
бўлиши керак
Агар тўртала томони тенг
Рубоийтўртликдир 
Лекинҳарқандайтўртликрубоийэмас 
Рубоий 
бўлиши 
учун 
тўртлик 
аруздаги ҳазаж баҳрининг ахрам ва ахраб 
тармоқларида ёзилиши керак
Агар ҳазаж баҳрининг аҳрам ва
бўлмаса, оддий тўртбурчак 
саналади
аҳраб тармоқларида ёзилмаса, оддий 
тўртлик саналади.
Адабий таълимда ўрганилиши жиҳатдан рубоийдан кейин турувчи 
жанрлардан бири 
туюқ
дир. Мустақилликдан кейин чоп этилган дарсликларни 
кўздан кечирганимизда, уларда туюқ ҳақида бир-бирига уйғун назарий 
маълумотлар берилган гувоҳ бўламиз. Маълумотларда қуйидаги хусусиятлар 
қайд этилган:
-
бошқа мумтоз шеърият жанрлари арабий, форсий, туркий адабиёт 
учун бирдек хос бўлса, туюқ биз учун миллий жанр бўлиб, у туркий адабиётда 
вужудга келган, форс ва араб шеъриятида учрамайди;
-
туюқ албатта тўрт мисрадан иборат бўлиши керак;

---