Человеческий капитал мира

Тадбиркорликни ривожлантириш анъаналарини шакллантириш

• Пахта билан савдо, харид қилиш ва сотиш операциялари катта даромад келтирди ва бу Ўзбекистонда молия ва банк фаолиятини фаоллаштиришга хизмат қилди. 1912 йилда Россия Давлат банкининг 7 та филиали ва 40 та тижорат банки вилоятдаги ишбилармон доираларга молиявий хизматлар кўрсатди. Шундай қилиб, Ўзбекистоннинг бозор муносабатларига ўтиши даврида мамлакатимизда кичик бизнеснинг ривожланиши, аҳолининг тадбиркорлик фаоллиги нолдан бошлангани йўқ.
• Бироқ Октябр инқилобидан кейин 1920 йил охирига келиб Туркистонда 1075 та саноат корхонаси (асосан йирик корхоналар емас) миллийлаштирилиб, уларда жамоавий мажбурий меҳнат жорий қилинган. Натижада, давлат корхоналари иш ҳақи тўланадиган ишчиларнинг 90 фоизини қамраб олди. Ялпи саноат маҳсулотининг қарийб тўртдан уч қисмини давлат корхоналари ташкил етди. Хусусий ва кооператив мулкка фақат ҳунармандлар ва ҳунармандлар артелларигина масъул бўлган. Уларда ходимлар сони 4 кишидан ошмаслиги керак. 1925-1929 йилларда Ўзбекистонда қишлоқ хўжалигида товар ишлаб чиқаришни ривожлантириш баҳонасида йер-сув ислоҳоти амалга оширилди.
• Қишлоқ меҳнаткашларидан давлат томонидан белгиланган меъёрдан ортиқ бўлган йерлар, ҳайвонлар, меҳнат қуроллари зўрлик билан тортиб олинди. 1928-йилда қишлоқ хўжалиги кооперативлари, 1932-йилда уларнинг негизида колхозлар ташкил етилди. Шу йилнинг охирига келиб барча деҳқон оилаларининг 81,7 фоизи колхозлар билан қамраб олинган. 800 минг деҳқон хўжалиги ўрнига 9734 та колхоз ва 94 та совхоз ташкил етилди.

Тадбиркорликни ривожлантириш анъаналарини шакллантириш

• 2017-2021-йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясига мувофиқ. Республикада иқтисодиётда давлат иштирокини қисқартириш, тадбиркорлик субъектлари ҳуқуқлари ва хусусий мулкнинг устувор ролини ҳимоя қилишни янада кучайтириш, тадбиркорлик ташаббуслари ва тадбиркорлик фаолиятини ҳар томонлама рағбатлантиришга қаратилган кенг қамровли институционал ва таркибий ислоҳотлар амалга оширилмоқда. УПС. Охирги бир неча йил ичида тадбиркорлик фаолиятини юритиш соҳасидаги қонунчилик базаси ва тартибга солиш тартиб-таомилларини такомиллаштириш, қулай ишбилармонлик муҳитини яратиш ва халқаро майдонда мамлакатимизнинг ижобий имижини шакллантириш чора-тадбирлари амалга оширилди. 2014-2018 йилларда амалга оширилган чора-тадбирлар туфайли. Жаҳон банки ва Халқаро молия корпорациясининг “Бизнес юритиш” рейтингида дунёнинг 190 давлати орасида Ўзбекистон 146-ўриндан 76-ўринга кўтарилди. Шу билан бирга, Ўзбекистон тадбиркорлик учун енг қулай шарт-шароит яратиш бўйича дунёнинг ислоҳотчи давлатлари ўнталигига кирди. Ўзбекистон Республикаси Президенти таъкидлаганидек, “...фаол тадбиркорлик иқтисодиётда тадбиркорлик фаолияти инновацион, замонавий ёндашувлар, илғор технологиялар ва бошқарув усуллари асосида ташкил етилган шундай йўналишдир. “Фаол тадбиркорлар” деганда биз рақобатбардош маҳсулот ишлаб чиқаришга қодир ишбилармонларни, енг муҳими – нафақат ўзи ва оиласи, балки бутун жамият учун манфаатли янги иш ўринларини яратишни назарда тутамиз”.