Буюк Дедактика

3. Худонинг гаплари хақдир. Худонинг ўзи Осида гувоҳлик бериб айтган, осмон ер учун яратилган, ер буғдой, май ва мой ишлаб чиқариш учун, бўларнинг ҳаммаси эса инсон учун яратилган. (Ос, И, 21, 22.) Демак ҳамма нарса, хатто вақтнинг ўзи ҳам инсон туфайли мавжуд. Чунки олам хам белгиланган (худо томонидан) микдорда кишилар яратилгунча яшайди, холос. (Апоқ,У1, 11). Шу мақсад амалга оширилгач, ос­мон ва ер учун жой қолмайди, улар тугаб кетади (Апоқ,ХҲ 7). Чунки адолат ҳукм сурадиган бошқа осмон ва бошқа ер пайдо бўлади (Апоқ XXI, I; 2, Пётр, III, 13). Нихоят, диний муқаддас китобда бу дунёдаги ҳаётга берилган таъриф ҳам, у дунёга тайёргарлик кўришдан бошқа нарса эмаслигини кўрсатиб турибди. Чунки у китобда бу дунё ўткинчи, йўл, эшик кутиш дейилган; инсонни эса ўзга юртлик келгинди, ёлланган, бошқа шаҳарга ўтиб кетаётган доимий қаланҲарлар дейилган.(Быт., ХЬУП, 9; Псал. XXXIX, 13; Иов., VII, 12; Лука, XII, 34).
4. Тажриба. 5. Бўларнинг ҳаммасини бизга тажриба ва ҳаммага кўриниб турган умумий аҳвол ўргатиб турибди. Ахир, биз абадий яшаш учун яратилган бўлсак ҳам (онадан) тўғилганларнинг қайси бири тирик қолди? Лекин биз абадий ҳаётга яратилганимиз учун ҳам бу дунёда фақат бир ўт­кинчи холатида яшаймиз. Шунинг учун ҳам Исо айтганки; «Огоҳ бўлинглар, чунки, азроил қачон келишини хеч ким билмайди» (Матф, XXIV; 44). Шу сабабдан (бу ҳам бизга диний муқаддас китобдан маълум) худо Енохага ўхшаш баъзи етарли тайёргарлиги бўлган кишиларни ёшлигиданоқ бу дунёдан чақириб олади (Быт, V, 23, ер, Премудр, IV, 14). Нега худо ёмон ниятли одамларни тезроқ чақириб олмайди, сабр қилади. Хусусан шунинг учунки, худо ҳеч кимни ҳам етарли тайёргарлик кўрмасдан, ўз гуноҳларига тавба қилмасдан вафот этишини истамайди (2 Петр, III, 9). Агар бирор кимса, худонинг сабри-тоқатини суистеъмол қилса, худо уни гумдон қилишни буюради.
Хулоса. 6. Шундай қилиб, она қорнидаги ҳаёт бу дунё­да яшаш учун тайёргарликдан иборат эканлиги қанчалик рост бўлса, бу дунёда яшаш ҳам абадий давом этадиган у дунёда яшаш учун тайёргарликдан иборат эканлиги шунчалик ростдир. Она қорнида барча органлари яхши шаклланиб тўғилган киши бахтлидир, бу дунёдан пок ва баркамол имон билан кетаётган киши минг карра бахтлироқдир.