Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi

2. Un va Yorma ishlab chiqarish zavodlaridagi texnologik jarayonlarning 
umumiy tavsifi 
Zamonaviy tegirmon va Yorma zavodlari yuqori darajada mexani-
zatsiyalashtirilgan va avtomatlashtirilgan, ish sur’ati yuqori suratda uzluksiz
bajaradigan korxona turiga kiradi. 
Tegirmondagi texnologik jarayonlar bir yoki bir necha oqimdan 
boshlanib un tortish davrida o`nlab, yuzlab oqimlarga ajralib (yirikligi va 
sifati bo`yicha) alohida ishlov beriladi. Oxirida bir yoki bir necha nazoratchi 
oqim orqali tayyor mahsulot chiqadi. 
Zamonaviy tegirmon va Yorma zavodlarida ishlab chiqarish texnologik 
jarayoni 3 ta bo`limda amalga oshiriladi. 
Tegirmonlarda: 
1. Donni tozalab, yuzasiga ishlov berib un tortishga tayyorlash. 
2. Un tortish. 
3. Un navlarini tayyorlash, vitaminlash, qoplash va qadoqlash. 
Tegirmonni birinchi (tayyorlov) bo`limida don massasi begona 
aralashmalardan tozalanadi. Donning yuzasiga quruq va suv bilan ishlov 
beriladi. Har xil sifatli donlardan un tortishga mos aralashma tayyorlanadi. 
Ikkinchi (un tortish) bo`limida donni yanchish jarayonida donlar birinchi 
yirik yanchilib Yorma, dunst va kepak ajratib olinadi. Hosil bo`lgan Yorma 
va dunst sifati bo`yicha saralanadi, qayroqlanadi va mayin yanchilib un holiga 
keltiriladi. 

---

7 
Uchinchi (qoplash) bo`limining vazifasi ikkinchi bo`lim orasida 
boshlanadi. Bunda hosil bo`lgan har xil sifatli un oqimlaridan un o`lchanib 
aralashtiriladi va davlat standartlari talablariga javob beradigan un navlari 
oqimlari hosil qilinadi. Tayyorlangan un navlari kerak bo`lsa suvda eruvchan 
sintetik vitaminlar bilan boyitiladi. Har bir un navi bo`yicha alohida 
qoplanadi va qadoqlanadi. 
Un tortish jarayonining samaradorligi donlarning tabiiy boyligi va un 
tortishga 
sarflangan 
elektroenergiyaning 
foydalanish 
darajasi 
bilan 
baholanadi. Bu samaradorlikka qayta ishlanadigan donlarning texnologik 
xossalari, texnologik jarayonlarning tuzilishi, jixoz va uskunalarning ish 
rejimlari, texnologik va transport vositalarning samarali ishlashi ta’sir 
ko`rsatadi. 
Yorma zavodlarida: 
1. Donni tozalab, yuzasiga ishlov berish. 
2. Donni qobiqlarini ajratish. 
3. Yormalarni qoplash va qadoqlash. 
Birinchi (tayyorlov) bo`limida don massasi begona aralashmalardan 
tozalanadi. Donning yuzasiga suv bilan ishlov beriladi. 
Ikkinchi (qobiq ajratish) bo`limida don massasi yirikligi bo`yicha 
fraktsiyalarga ajratiladi, donning qobiqlari ajratiladi va saralanadi, 
maydalanadi, qayroqlanadi va silliqlanadi, Yorma va hosil bo`lgan chiqindilar 
nazorat qilinadi. 
Uchinchi (qoplash) bo`limida tayyor mahsulot Yormalar navi va nomeri 
bo`yicha alohida qoplanadi.