Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

Go'shtni tamg'alash 
Go'sht  semizligiga  qarab  kategoriyalarga  bo'linadi.  Barcha  turdagi  go'shtning 
semiz-oriqligi  muskul  va  yog'  to'qimalarining  rivojlanganligiga,  ba'zan  skelet 
suyaklarining chiqib turganligiga qarab belgilanadi. 

---

176 
 
Har bir tana, nimtalik yoki chorak tushaga uning semizlik katego-riyasi uchun 
ma'lum  shakldagi  tamg'a  (shtamp)  belgilangan.  Tamg'aning  rangi  go'shtning  turi, 
semizligi va nimaga mo'ljallanganligiga bog'liq. 
Sog'lom,  sotish,  saqlash  va  jo'natishga  mo'ljallangan  mol,  qo'y  va  cho'chqa 
go'shtlariga (oriq go'shtdan tashqari) binafsha rangli tamg'a bosiladi. 
Mol  go'shtining  semizlik  ko'rsatkichlari  va  tamg'alanishi.  Katta  yoshdagi  va 
yosh mol go'shti I va II kategoriyaga hamda oriq go'shtga bo'linadi.  
I    kategoriya  semizligiga  ega  bo'lgan  mol  go'shtining  muskuli  yaxshi 
rivojlangan bo'lishi lozim, serqiltiq o'simtali, quymich va yonbosh suyagi sezilmaydi; 
tananing  sakkizinchi qovurg'adan  to quymichgacha  bo'lgan  qismi  teriosti  yog'i bilan 
qoplangan  bo'ladi;  bo'yin,  kurak,  qovurg'alarning  oldingi  qismlarining  ustida  yog' 
parchalar  ko'rinishida  joylashgan.  Tananing      orqa      qismi      kesilganda   
marmarsimonligi   aniq ko'rinib turadi.                           
II  kategoriya semizlikda bo'lgan mol go'shtidagi muskullar birmuncha kamroq 
rivojlangan bo'ladi; qiltiqli o'simta, quymich va yonbosh suyaklari sezilib turadi. 
I  va  II  kategoriyali  yosh  mol  go'shti  ham  yuqoridagi  ko'rsatkichlarga  ega  bo'lishi 
bilan  tavsiflanadi,  biroq  unda  teriosti  yog'i  kamroq  rivojlangan  bo'lishi  mumkin.  I 
kategoriyali  yosh  mol  nimtasiga  yog'  qatlamlari  faqat  dumning  boshlanish  qismi  va 
qovurg'aning 
ichki 
tomoniga 
joylashadi;                                                                                        
II  kategoriyali nimtada teriosti yog'i bo'lmasligi ham mumkin. 
II  kategoriyali  go'shtga  qo'yilgan  talablarni  qondirmagan  yirik  va 
yosh mol go'shtlari oriq go'sht hisoblanadi. 
Binafsha  rangli  tamg'a  har  bir  ntmtaga  quyidagi  miqdorda  qo'yiladi:  I 
kategoriyali  go'shtga  beshta  dumaloq  tamg'a:  kurak,  orqa,  qovurg'a  va  ko'krak 
qismlariga; 
Qo'y  va  echkilarning  semizlik  ko'rsatkichlari  va  tamg'alanishi.  Qo'y  va  echki 
go'shti ham standart talabiga ko'ra semizligi va go'shtdorligiga ko'ra ikki kategoriyaga 
bo'linadi. 

---

177 
 
I 
kategoriya 
talabi: 
muskulaturasi 
qoniqarli 
darajada 
rivojlangan. 
Umurtqa  pog'onasi  o'simtalari  qisman  boisa-da  sezilib  turadi.  Yelka  va  tanasining 
yuza qismi teriosti moy qavati bilan qoplangan bo'ladi. 
II 
 
kategoriya 
talablari: 
muskulaturasi 
tuban 
rivojlangan 
bo'lsa. 
umurtqa pog'onasi, qovurg'alari bo'rtib turadi. Tanada moy bo'lmaydi yoki nihoyatda 
oz miqdorda bo'lishi mumkin. 
Mollarni so'yish natijasida olinadigan eng asosiy mahsulot go'sht va mol yog'i 
hisoblanadi. Nihoyat uchinchi o'rinda qo'shimcha mahsulotlar olinadi. Umuman, har 
bir go'sht kombinati va kushxonaning texnikaviy va iqtisodiy ko'rsatkichlari ularning 
qancha  miqdorda  mahsulot  ishlab  bera  olishi  quvvati  bilan  belgilanadi.  Ishlab 
chiqariladigan go'shtning sifati ko'p jihatdan hayvonlar semizligi, jinsi, yoshi va zoti 
bilan bog'liq holda bo'ladi. 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
Barcha  zonalar  bo'yicha  yagona  holda  qo'shimcha  mahsulotlar  ham  ishlab 
chiqarilgan.  Shunga  ko'ra:  I  kategoriyadagi  qo'shimcha  mahsulotlar  3,42%;  II 
kategoriyadagi  qo'shimcha  mahsulotlar  7,18%,  teri  o'rtacha  7%  atrofida.  Bunda