Buxoro davlat universiteti filologiya fakulteti filologiya va tillarni o

Tajnis. Badiiy san'atlardan biri bo'lib, lug'aviy ma'nosiga ko'ra hamjins, jinsdosh ma'nolarni anglatadi.Tajnis shaklan bir xil, biroq boshqa-boshqa ma'nolarni ifodalovchi so'zlar (omonim)ni qo'llash orqali nozik so'z o'yinlari ishlatishga imkon beradi. Shoir ruboiy-to'rtliklarida tajnis mavjud:
Tangri me'yor ila yo'qni qildi bor,
Har bir yaralmishning vazifasi bor.
Ushbu lirik asardagi "bor " so'zi birinchi satrda "yaratdi" ma'nosida kelgan bo'lsa, ikkinchi misrada " har bir yaralgan mavjudotning vazifasi mavjud" ma'noni bergan.
Shohona o'tkazsam agar bazm-u to'y,
"Beqiyos bo'laman"degan o'yni qo'y.
Bu bilan o'zgarmas senda biror mo'y,
Gar asling"qo'y bo'lsa ,sen ham bo'lgin "qo'y".
Ushbu misradagi "qo'y" so'zi ikkinchi misrada -"qo'ymoq" fe'l vazifasida kelgan To'rtinchi misrada "qo'y" "jonzod " ma'nosini bildiryapti .
Tanosub. she'r baytlarida bir-biriga yaqin va bog'liq tushunchalarni anglatuvchi so'zlarni qo'llash san'ati tanosub (ar."bog'lanish", "munosabat")-
dir. Shoir biror hodisani tasvirlar ekan, ma'no jihatdan unga yaqin so'zlarni keltiradi va bu uni yorqinroq, ishonchliroq tasvirlashga yordam beradi. Rofiy ijdidagi ruboiy-to'rtliklarga murojaat etamiz:
Podaga mos yaxshi bo'lmoq uchun qo'y,
Eng avalo zarur bo'la olmoq qo'y.
Gumroh "aqillilik"qilma hech qachon,
Dono qo'ychivon bor, o'ylamakni qo'y.
Ushbu misradagi qo'y, poda, qo'ychivon so'zlari tanosub san'atini vujudga ketirgan.
Quyidagi baytlarda naqqosh, gavhar, chig'anoqtosh so'zlari tanosub bo'lib keladi:
Gar senda bo'lsa sabr ham bardosh,
Gavhar qila olgung sen chig'anoqtosh.
Buning uchun cheksiz riyozat lozim,
Anglamoqlik kerak san'ati naqqosh.
Shoir vaqt g'animat ekanligini tasvirlar ekan, tanosub san'atidan quyidagcha foydalangan:
Erta tongda yuz ochganda gul,
Uni ko'rib, qon bo'ldi bulbul.
Bog'bon dedi: shod ayla ko'ngul,
Dam g'animat,senga in'om ul.