Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud


AL va KHK darsligidan (A. Rafiyev)



Download 2,11 Mb.
bet128/253
Sana16.04.2022
Hajmi2,11 Mb.
#556792
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   253
Bog'liq
Bulardan tashqari, tovush o\'zgarishlarining yana quyidagi ko’rin

AL va KHK darsligidan (A. Rafiyev):
Qaratqich kelishigi qo‘shimchasi yozuvda –ning shaklida ifodalanadi: O‘zbekistonning iqtisodi, bilimning kuchi. Bu kelishik ma’nosi jonli nutqda –ni, she’r tilida –n, -im shakllarida ifodalanishi mumkin: Ukamni oldiga kirdim. O‘zbekiston – Vatanim manim.
Tushum kelishigi doimo –ni shaklida yoziladi: Lolani ko‘rdim, mehrimni berdim kabi. She’riy til va og‘zaki nutqda –n, -di, -ti, -i shakllarida qo‘llanishi mumkin: Har fasl o‘z ishin qilar. Adl qulog‘i-la eshit holimi. (Muqimiy)
Qaratqich va tushum kelishiklari ba’zi o‘rinlarda belgili (-ning, -ni qo‘shimchalari bilan), ba’zan belgisiz (qo‘shimchalarsiz) qo‘llanadi. Xususiylik, aniqlik ma’nosi ifodalanganda bu kelishiklar belgili ishlatiladi (uyning eshigi, oq gulni uzatmoq kabi), umumiylik, noaniqlik ma’nosi esa bu kelishiklarning belgisiz shakli orqali ifodalanadi (shahar ko‘chalari, olma yemoq kabi).
Ona tili (7-sinf)
Ismlarni kesimga xoslovchi shakllar
Kesim ega bilan shaxs va sonda moslashadi. Ism orqali ifodalangan kesimlar shaxs-sonni bildiruvchi maxsus –man , -miz , -san, -siz, -dir qo‘shimchalari, shuningdek, bo‘lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq; ekan, emish, emas so‘zlari vositasida ega bilan moslashadi. Ot kesimlarni ega bilan moslashtiruvchi bunday vositalar bog‘lamalar hisoblanadi. Masalan: Men talabaman. Sen o‘quvchisan. U shifokordir. Men qarindoshingiz bo‘laman – Men qarindoshingizman. U ishchi edi. Bunda shaxs bildiruvchi qo‘shimchalar shu so‘zlarga qo‘shiladi: Sen talaba ekansan.
Harakat nomi bilan ifodalangan kesim tarkibida kerak, darkor, lozim, zarur, shart so‘zlari bo‘lganda, kesimni ega bilan moslashtiruvchi shaxs-son qo‘shimchalari harakat nomiga qo‘shiladi. Masalan: Men o‘qishim kerak.
SIFAT

Download 2,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish