Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

2005, XXI, 5-“b”-sinf, “Navro‘z-2002”, BMT kabi so‘zlar qatordan-qatorga bo‘linib ko‘chirilmaydi.
AL va KHK darsligidan:
Biz so‘zlarni talaffuz qilayotganimizda, o‘pkadan chiqayotgan havo oqimi bo‘linib-bo‘linib chiqadi. Bu bo‘linish tovush yoki tovushlar yig‘indisi shaklida bo‘ladi. Ana shu hodisa tilda bo‘g‘in deb yuritiladi.
Bir havo zarbi bilan aytilgan tovush yoki tovushlar yig‘indisiga bo‘g‘in deyiladi.
Savod chiqarishda va yozuvda bo‘gin juda katta amaliy ahamiyatga ega. Bo‘g‘inni tashkil qilishda unli va undosh tovushlar xilma-xil kombinatsiyalarda bir-birlariga qo‘shiladilar.
Masalan:
unli – undosh: ol, uy, il…
undosh – unli: ha, ma, na…
unli – undosh – unli: ola, una, ura…
undosh – unli – undosh: bir, til, kir…
undosh – unli – undosh – unli: vafo, qora, bola…
undosh – unli – undosh – unli – undosh: bodom, g‘azab, lobar va hokazo.
O‘zbek tilidagi so‘zlar kel, bur, suv kabi bir bo‘g‘inli, osmon, qadrdon, iqbol so‘zlaridek ikki bo‘g‘inli, kelajak, xayolot, muhabbat singari uch bo‘g‘inli, yotoqxona, gumburlamoq, xoinona kabi to‘rt bo‘g‘inli, radiokarnay, gultojixo‘roz, abadiylashtirmoq, qurolsizlantirish, aytolmaganliklaringizdandir - da kabi besh va undan ortiq bo‘g‘inli bo‘ladi.
So‘zlar unli tovush bilan tugasa, bunday bo‘g‘inga ochiq bo‘g‘in, undosh tovush bilan tugasa, yopiq bo‘g‘in deb ataladi.
Masalan: a) dala, tabaqa, havo, …; b) turp, qor, shayton, …

Nutqning fonetik bo‘linishi

Nutq oqimi ohanglar zanjiridan iborat bo‘lib, fraza, takt, so‘z, bo‘g‘in, tovush kabi qismlarga bo‘linadi. Bular nutqning fonetik birliklari deyiladi.
Masalan: Eng buyuk jihod: insonning nafsi bilan: shayton bilan qilgan: jihodidir: Sen ham: doim: ularga qarshi kurash.
I z o h. Sintagmalardan so‘ng ikki nuqta qo‘yilgan.
Bu gap 7 ta sintagma (takt) dan iborat bo‘lib,16 ta so‘zga, so‘zlar esa 33 ta bo‘g‘in va 82 ta tovushga bo‘linadi.