Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

Azim Po‘latovich Hojiyev (1933-2012)
Filologiya fanlari doktori (1968), professor (1977), O‘zbekiston Fanlar akademiyasining akademigi (2000) Azim Hojiyev o‘zbek tili morfologiyasi, so‘z yasalishi, leksikologiyasi va leksikografiyasi, orfografiyasi bo‘yicha bir qancha asarlari bilan o‘zbek tilshunosligining rivoji uchun munosib hissa qo‘shdi. Ular orasida «O‘zbek tilida ko‘makchi fe'llar» (1966), «To‘liqsiz fe'l» (1970), «Fe'l» (1973), «Hozirgi o‘zbek tilida forma yasalishi» (1979), «O‘zbek tili sinonimlarining izohli lug‘ati» (1980), «O‘zbek lingvistik terminlarining izohli lug‘ati» (1984), «Tilshunoslik terminlarining izohli lug‘ati» (2000) kabi asarlari alohida qimmatga ega.
A. Hojiyev o‘rta va oliy maktablarda ona tilini, hozirgi o‘zbek tilining nazariy muammolarini o‘qitishni takomillashtirish bo‘yicha ham barakali faoliyat ko‘rsatmoqda. Uning tashabbusi va bevosita ishtirokida oliy o‘quv yurti filologiya fakultetlari talabalari uchun «Hozirgi o‘zbek adabiy tili. — 1-qism»(1980) darsligi, o‘rta maktablarning V-IX sinflari uchun «Ona tili» dasturi (1992) va darsligi (1992-1994) yaratildi.
Shonazar Shoabdurahmonov (1923-2011)
Filologiya fanlari doktori (1964), professor (1967), O‘zbekiston Fanlar akademiyasining akademigi (1974) Shonazar Shoabdurahmonov o‘zbek tili fonetikasi, o‘zbek tilining badiiy-estetik vazifasi, leksikografiyasi, morfologiyasi, dialektologiyasi yuzasidan qator salmoqli asarlar yaratdi. Jumladan, «O‘zbek tilida yordamchi so‘zlar» (1953), «Fonetika. O‘zbek tili fonetikasiga doir ba'zi masalalar» (1953), «O‘zbek tilida punktuatsiya» (1955), «O‘zbek adabiy tili va xalq shevalari» (1962) kabi asarlari o‘zbek tilshunosligining rivoji uchun munosib hissa bo‘lib qo‘shildi.
Akademik Sh. Shoabdurahmonov o‘rta va oliy ta’limda o‘zbek tili va tilshunosligini o‘qitishni takomillashtirish borasida ham samarali mehnat qildi. Ayniqsa, uning V. Reshetov bilan hamkorlikda oliy maktablarning o‘zbek filologiyasi fakulteti talabalari uchun chiqarilgan “O‘zbek dialektologiyasi” (1962,1969,1978) darsligi, shuningdek, o‘rta maktablarning IX sinfi uchun hammualliflikda yozilgan “O‘zbek tili” (1977,1978,1980,1982) hamda oliy o‘quv yurtlari uchun yaratilgan “Hozirgi o‘zbek adabiy tili” (1980) darsliklari alohida ahamiyatga ega.