Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

Matn - eng yirik birlik
Ma’lum bir shaxs tomonidan ayrim voqea-hodisa, ko‘rinish, narsa-buyumning izchil tasviri va tavsifi uchun tuzilgan gaplar sirasi matndir.
Muallif matnni ko‘chirganda biror so‘z yoki bo‘lak tushirib qoldirilsa, u ko‘chirmada ko‘p nuqta bilan almashtiriladi, aksincha, biror so‘z yoki gap qo‘shilsa, u qavs ichida beriladi.
Matnda o‘zaro bog‘langan fikrlar tizmasida har bir yangi fikr yoki yangi turdagi axborot xatboshi bilan boshlanadi.
Suhbat nutqi shaklida berilgan, ya’ni tire (-) belgisi bilan boshlangan ko‘chirma gap ham xatboshi bilan yoziladi.
Xatboshi matn rejasi bilan belgilanadi. Matn rejasi mo‘ljallangan matnda berilishi lozim bo‘lgan asosiy fikrlar (ma’lumotlar) va ularning tartibi (birin-ketinligi)dir.
Bir necha gaplarning o‘zaro grammatik va mazmuniy bog‘lanishidan tashkil topgan, mazmuniy yaxlitlikka ega bo‘lgan qo‘shma gaplarga nisbatan yirikroq yozma va og‘zaki nutq parchasi mikromatn hisoblanadi.
Bir umumiy mavzu ostida birlashgan bir necha mikromatnlardan tashkil topuvchi yaxlit asarga makromatn deyiladi. Masalan, Abdulla Qahhorning «O‘g‘ri» hikoyasida ishtirok etgan barcha mikromatnlar «o‘g‘rilik» umumiy mavzusi ostida birlashgan.
Matnning eng kichik birligi gap hisoblanib, ular matn tarkibida ma’lum bog‘lovchi vositalar yordamida bog‘lanadi. Ular quyidagilardan iborat:
Bog‘lovchilar, bog‘lovchi vazifasidagi ayrim so‘zlar, takroriy bo‘laklar, olmoshlar, sinonimlar.
Karimjon a’lo o‘qish va odobi bilan litseyda katta hurmatga ega. U jamoat ishlarida ham faol qatnashadi.
Matn tarkibida ikkinchi gap boshida kelgan u olmoshi birinchi gap tarkibida kelgan Karimjon o‘rnida kelib, ikkinchi gapni birinchi gapga mazmunan bog‘lab keladi. Shuning uchun ham u olmoshi matn qismlarini bog‘lovchi, ya’ni matn hosil qiluvchi vosita sanaladi.
Mikromatnni hosil qilishda takrorlar eng muhim vositadir, chunki u ham gaplarni bog‘lovchi vosita hisoblanadi, ham uslubiy bo‘yoqdorlik hosil qiladi.
E’tibor bering: Olti oykim, she’r yozmayman, yuragim zada,
Olti oykim, o‘zgalarga tilayman omad.
Olti oykim, do‘stlarim ham pana-panada
Iste’dodim so‘nganidan qilar karomat.
Takrorlar gap oxirida qo‘llanilishi ham mumkin.