Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

Eslab qoling. Ikki va undan ortiq sodda gaplarning o‘zaro grammatik, mazmun va ohang tomondan bog‘lanishidan tashkil topgan sintaktik butunlik qo‘shma gap deyiladi.
Qo‘shma gap tarkibida sodda gaplar o‘zaro quyidagi grammatik vositalar yordamida bog‘lanadi:
1. Bog‘lovchilar a) teng bog‘lovchilar (va, hamda; ammo, lekin, biroq; yo, yo...yo, dam... dam) b) ergashtiruvchi bog‘lovchilar (shuning uchun, chunki, -ki va b.)
2. Bog‘lovchi vazifasidagi bo‘lsa, esa so‘zlari va -u(-yu), -da yuklamalari..
3. Ohang: Qor yog‘di-rizq yog‘di.
Juda muhim. Qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarning o‘zaro qanday bog‘lovchi vositalar yordamida grammatik bog‘lanishiga ko‘ra qo‘shma gaplar uch guruhga bo‘linadi:
1. Bog‘langan qo‘shma gaplar qismlari teng bog‘lovchilar: bo‘lsa, esa so‘zlari, -u (-yu), -da yuklamalari yordamida bog‘lanadi.
2. Ergash gapli qo‘shma gaplar qismlari ergashtiruvchi bog‘lovchilar yordamida bog‘lanadi.
3. Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar qismlari ohang yordamida bog‘lanadi.
Bog‘langan qo‘shma gaplar va ularning turlari
Ona tili (9-sinf)
Bilib oling. Qismlari teng bog‘lovchilar, bo‘lsa, esa so‘zlari, -u (-yu), -da yuklamalari yordamida bog‘langan gaplar bog‘langan qo‘shma gaplar hisoblanadi.
U larning qolipi orqali ifodalanadi.
teng bog‘lovchilar
Shu onda chiroq o‘chdi va birdaniga o‘q uzildi. (Abdulla Qahhor).
Biriktiruv bog‘lovchisi qo‘shma gapning payt, sabab-natija munosabatlariga bo‘lgan qismlarini bog‘lab keladi. Qismlari o‘rtasida sabab-natija munosabati ifodalangan qo‘shma gaplarda ikkinchi qism oldidan natijada so‘zni qo‘yish mumkin bo‘ladi. Masalan, Anor so‘zlar va Zaynab qalbi Tol bargiday dir-dir qaltirar – Anor so‘zlar (va) natijada Zaynab qalbi Tol bargiday dir-dir qaltirar. (Hamid Olimjon)