Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи phD

Еттинчидан, замонавий адабиётдаги Фитратнинг “Шайтоннинг тангрига исёни”, Ҳ.Олимжоннинг “Муқанна”, Ойбекнинг “Маҳмуд Торобий”, М.Шайхзоданинг “Жалолиддин Мангуберди”, Уйғун ва Иззат Султоннинг “Алишер Навоий”. Усмон Қўчқорнинг “Имом Бухорий” драмаларида маснавий шаклидан самарали фойдаланилган. Бу шеърий драмани замонавий достонга ҳам яқинлаштиради. мазкур шакл драмага эпиклик руҳини олиб киради ва воқеликни бадиий изчилликда, ўзига хос хронологияда ифода этишга кўмаклашади.
Саккизинчидан, бадиий асарда, хусусан, драма структурасида диалог ва монолог муҳим ўрин тутганлиги рус адабиётшунослигида кенг ва атроқлича тадқиқ этилганлигини таъкидлаш зарур. Мазкур тадқиқотларда диалогнинг драма бадиий структурасида воқеалар ривожи, характерлараро тўқнашувларни очиб берувчи муҳим унсур эканлиги, монологнинг саҳна ва ҳаракат йўналишини ҳисобга олган ҳолда эксплит (очиқ) ва эксплит-имплит (очиқ-яширин) кўринишларда намоён бўлиши ёритилган.
Тўққизинчидан, ХХ аср бошларида бадиий воқеликка айланган шеърий драма, аввало, янги жанр, шу билан бирга, Ғарб ва Шарқ адабий адабий анъаналари синтези маҳсули сифатида муҳим аҳамият касб этди. Фитрат, Усмон Носир ижодида юз кўрсатган мазкур жанр намуналари сидирғасига шеърда ёзилиши, диалог ва монологлардан тузилиши, лиро-эпик тасвир асосига қурилиши сингари жиҳатлар билан синкретик мазмунга эга бўлди.
Ўнинчидан, шеърий драмада композициясида диалог ва монологлар бир қатор бадиий вазифаларни бажариб келади. Жумладан, монолог бош қаҳрамон характери ва руҳиятида кечган жараёнларни очиб берса, диалог қаҳрамонлар орасидаги конфликтни белгилашда, драматизмни кучайтиришга хизмат қилади.
Ўн биринчидан, шеърий драмаларда яратилган тарихда муносиб ном қолдирган, комиллик рутбасига эришган машҳур шахслар, миллий озодлик курашчилари образи орқали ўзбек халқи тарихининг муҳим қатламлари қаламга олинган ва миллий истиқлол илдизларини очишга, миллий ғурур туйғулари психологиясини очиб беришга эришилган.
Кўринадики, ХХ аср бошлари ўзбек адабиётида воқеликка айланган шеърий драма, аввало, янги жанр, шу билан бирга, Ғарб ва Шарқ адабий анъаналари синтези маҳсули сифатида бадиий такомил топди.