Бозор иқтисодиёти шароитида пул ва пул муносабатлари, кредит ва кредит муносабатлари, банклар ва банк тизимининг роли ошиб боради

Очиқ счёт орқали ҳисоблашилганда ҳаридор товарга буюртма берилиши билан юклаб жўнатилади, тўлов эса ўрнатилган муддатларда келишилган сумма чегарасида вақти-вақти билан амалга оширилиб борилади. Бунда ҳаридор ҳар гал товар олишда кредитни расмийлаштириб ўтирмайди, яъни кредитга мурожаат қилмайди.
Чегирма бериш усулида ҳаридор тўлов ҳужжатлари ёзилгандан сўнг, шартномада келишилган маълум давр ичида тўловни амалга оширса тўлов йиғиндисидан чегирма берилади. Агар ушбу даврда тўлай олмаса, унда белгиланган муддатда тўловни тўлиқ амалга оширади.
Мавсумий кредит одатда ўйинчоқлар, сувенирлар ва бошқа халқ истеъмол молларини сотишда қўлланилади. Масалан, ўйинчоқларни вақтидан олдин олиб янги йил ўтгач январ-феврал ойида тўлайди. Буни ишлаб чиқарувчилар учун қулайлиги улар ўйинчоқларни омборларда сақлаш ҳаражатларидан холос бўладилар.
Консигнация усулида товарни сотиб олувчилар ҳеч қандай мажбуриятсиз сотиб оладилар, яъни товарлар сотилганидан кейин пули тўланади, агар у сотилмай қолса эгасига қайтариб берилади.
Хорижий мамлакатларда тижорат кредитидан кенг фойдаланилади. МДҲ мамлакатлари амалиётида тижорат кредитидан кам фойдаланилади. Умуман жахон амалиётида ҳам тижорат кредитининг очиқ счёт, консигнация, чегирма бериш усуллари кенгроқ фойдаланилади.
Тижорат кредитининг салбий томони бўлиб товарларни кредитга берган ташкилот унга пул тушгунга қадар маблағга мухтож бўлиши, уни ўзи кредитга мурожаат қилишга мажбур бўлиши мумкин. Шунинг учун ҳам корхоналарни тижорат кредитидан фойдаланиши банк кредитидан фойдаланишни инкор қилмайди.
Юқорида кўрсатилган камчиликларни ҳисобга олмаган ҳолда тижорат кредити товарлар сотиш жараёнини тезлаштиришда ва корхоналарнинг айланма маблағларини хўжалик фаолиятидан тезроқ бўшашини таъминлашда катта аҳамиятга эга.
Кредитнинг халқаро кредит шакли билан фаннинг «Халқаро кредит ва унинг ташқи иқтисодий муносабатларининг риожлантиришдаги ўрни» мавзусида, лизинг кредити билан фаннинг «Банклар ва банк тизими» мавзуларида батафсил танишиш мумкин.