“bozor iqtisodiyoti nazariyasi-rivojlangan mamlakatlar bozor tajribasi”

 
Nazorat savollari: 
1.Fransiya iqtisodiy salohiyati va uning jahon miqyosidagi ahamiyatining 
tavsiflay olasizmi? 
2.Fransiyaning Yevropa iqtisodiyotidagi o‘rni nimalar bilan belgilaishini 
bilasizmi? 
4.Fransiya qishloq xo‘jaligi xususiyatlari nimalar bilan belgilanishini ayta 
olasizmi? 
5.Fransiya hozirgi zamon bozor iqtisodiyoti rivoji nimalarda o‘z aksini 
topishini bilasizmi? 
 

---

117 
7-BOB. YAPONIYA BOZOR IQTISODIYOTI TAJRIBASI 
REJA: 
 
7.1. Yaponiyaning jahon iqtisodiyotidagi mavqei
 
7.2. Iqtisodiy “mo`jizada” milliy xususiylik ahamiyati 
7.3. Demokratik kapitalizm modeli 
7.4. Yaponcha ishlab chiqarishning boshqarilishi xususiyatlari 
7.5. Ilmiy-texnik progress va iqtisodiy taraqqiyot 
 
Tayanch so’z va iboralar
 
Meydzi inqilobi, yyetakchi, bandlik, malakali ishchi, xizmatchi, chakana 
savdo, inson kapitali
 
 
7.1. Yaponiyaning jahon iqtisodiyotidagi mavqei 
 
Yaponiya jahonda rivojlangan mamlakatlar ichida ikkinchi o`rinda turadi. 
Yalpi ichki mahsulot 2000 – yilda 
4190 mln. dollarga teng bo`lgan. Bu 
AQSHning 55 foiziga to`g`ri keladi. 
Aholisi 125 mln. kishidan iborat. 
Aholi jon boshiga YAIM 26460 
dollarga to`g`ri kelib, bu ko`rsatkich 
bo`yicha ham eng oldingi o`rinlarda 
turadi. Bu ko`rsatkichlar Yaponiya 
iqtisodiyotining 
yuqori 
darajali 
rivojini 
ko`rsaib, 
AQSH 
kabi 
superdavlat qatoriga qo`shdi. 
“Meydzi inqilobi” deb atalmish 
1867-1868 yillardagi o`zgarishdan 
keyin Yaponiya 100 yil ichida 
an’anali feodal ijtimoiy-iqtisodiy 
tizimdan 
rivojlangan 
bozor 
iqtisodiyotigacha bo`lgan masofani 
bosib o`tdi. Janubiy Korea, Tayvan, 
Tailand, 
Singapur 
kabi 
qo`shni 
davlatlar Yaponiyaning “rivojlanishni quvlab yetish” yo`lidan ko`p jixatdan 
foydalandilar. 
Yaponiya ko`p sohalar bo`yicha AQSH kabi yyetakchilik qiladi. Bular 
mashinasozlik, avtomatika, elektronika, avtomobilsozlik kabilardan iborat. 
Ayniqsa yangi texnologiya va elektronika bo`yicha eng oldingi mamlakat bo`lib, 
kam material, kam mehnat sig`imli mahsulot ishlab chiqarish bo`yicha eng ilg`or 
mamlakatga aylangan.