“bozor iqtisodiyoti nazariyasi-rivojlangan mamlakatlar bozor tajribasi”

 
Франция 
иқтисодиё
ти 
қудратли 
индустриа
л асосли, 
диверсиф
икацияла
шган 
ишлаб 
чиқаришг
а эга 
ривожланган 
авиаракетасозлик 
энергетика 
транспорт ва 
алоқа 
агросаноат 
секторлари 
7.1.1.-чизма 
Франция иқтисодиётининг
диверсификацияси 
6.1.1- chizma 
Fransiya iqtisodiyodining diverfikasiyasi
 
 
 
Fransiya 
iqtisodiyodi 
qudratli 
industrial 
asoali, 
diverfikat-
siyalashgan 
ishlab 
chiqarishga 
ega 
Agrosanoat 
sektorlari
Transport
va aloqa 
 
Energetika
Rivojlangan 
aviyaraketa 
sozlik 

---

105 
Bunday holatni oziq-ovqat sanoati, qurilish, transport va savdoda ham 
ko`rish mumkin. Bunday xususiyatni jahon miqyosida ham uchratamiz va ba’zi 
tarmoqlarda Fransiya kompaniyalarining jahon liderligi darajasida uchratamiz. 
Kimyo 
sanoatida 
shundaylardan 
“Peships”, 
bosmaxonada 
“Ashet”, 
elektrokabellarda “Kabl de Lion”, samolyotlar navigatsiyasi bo`yicha “Tompson” 
kabilarni misol keltirish mumkin. 
Mayda va o`rta biznes rivojini 
olsak, bu ham ko`zga ko`rinarli 
darajadadir. 
Bunga 
korxonalar 
sonining 99 foiziga to`g`ri keladi. 
Nomoliyaviy bozor xizmatining 83 
foiz, qurilishning 80 foiz, savdoning 
79,3 foiziga to`g`ri keladi. Sanoatda 
bular soni faqat 36 foizga teng. 
Tadbirkorlik shakllari bo`yicha 
Fransiya ancha farqlanadi. Asosan 
tijorat 
korxonalari 
yakkashaxslik 
korxonalaridan iborat bo`lib, barcha 
kichik va o`rta korxonalarning 2/3 
qismi shunga to`g`ri keladi. Bundan 
tashqari to`la sheriklik, aksioner-
kommandit, cheklangan javobgarlik 
va aksioner jamiyatlari mavjud. Aytaylik, ulgurji savdoda eng keng tarqalgan 
tadbirkorlik faoliyati javobgarligi cheklangan jamiyatlar (kompaniyalarning 44 
foizi), xususiy firmalar (29 foiz) va aksionerlik jamiyatlariga (22 foiz) to`g`ri 
keladi. 
Fransuz mayda va o`rta korxonalarining samarali faoliyati ko`pincha tor 
mutaxassislashuv, chaqqonlik va ishlab chiqarish manevriga asoslangan. Shu bilan 
birga ular yuqori va texnologik yangi iqtisodiy tarmoqlarga moyilligi bilan 
farqlanadi. Farmasevtika, aniq asbobsozlik tarmoqlarida mayda va o`rta korxonalar 
mahsulotning deyarli yarmini ishlab chiqarishadi. 
Shu bilan birga yiriklarga nisbatan bozor kon’yukturasi asosida
turg`unsizlikka ega va 
tez-tez yopilib turadiki, faoliyat muxlati 2-5 yilgagina davom etadigani juda 
ko`p. Eksportga kelinsa, bularning imkon.iyatlari ko`p emas. Chunki deyarli 60 
foiz bu soha bilan shug`ullanmaydi yoki kam shug`ullanadi. 
Fransiya moliya-kredit tizimida 6 xil kredit muassasalarini ajratiladi, bular 
banklar, bank kooperativlari, moliyaviy sheriklik, moliya jamiyatlari va maxsus 
moliyaviy institutlar. Barcha kredit muassasalari bir kasb tashkiloti hisoblanadi. 
Fransiya kredit muassasasiga birlashgan. Bularda bank sektori asos bo`lib, kredit 
xajmining 70 foizi shunga to`g`ri keladi. 400 ga yaqin banklar mavjud. Shu bilan 
birga keng tarmoqli chet mamlakatlar banklari faoliyat ko`rsatadi. Oltita Fransiya 
banki jahondagi eng yirik 50 ta banklar qatoriga kiradi.