Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

Pul-kredit  sohasidagi  inqiroz.

  Mamlakatda  pul-kredit  tizimining  tang 

ahvolga  tushishi  bo‘lib,  bunda  tijorat  va  bank  krediti    tizimi  pul  taklifi  qisqaradi. 

Aktsiya va obligatsiyalarning kursi, bank foiz stavkasi tushib ketadi. 

Valyuta  inqirozi.

  Bunda  banklarda  valyuta  zaxirasi  tugab,  milliy  valyuta 

kursi keskin tushib boradi.  

Birja inqirozi.

 Bu qimmatli qog‘ozlar kursining tezda keskin tushib ketishi, 

ularni  emissiya  qilishning  qisqarishi  natijasida  fond  birjalari  faoliyatidagi  chuqur 

tangligini ifodalaydi. 

Ekologik  inqiroz.

  Atrof-muhitning  keskin  buzilishi  natijasida  noqulay  

ekologik vaziyatning vujudga kelishida ifodalanadi. 

Tarkibiy inqirozlar.

 Bu inqirozlarni ishlab chiqarishning ayrim sohalari bilan 

tarmoqlar 

rivojlanishi 

o‘rtasidagi 

chuqur 

nomutanosibliklar 

keltirib 

chiqaradi.Tarkibiy  inqirozlar  milliy  xo‘jalikning  biron-bir  tarmog‘ini  qamrab  olib, 

---

351 

ishlab  chiqarishning  tarkibiy  o‘zgarishini  taqozo  qilsada    va    pirvardida  xo‘jalik 

aloqalarning buzilishiga sabab bo‘ladi. 

Tarkibiy  inqirozlar  bilan  iqtisodiy  tebranishlar  va  shu  jumladan  iqtisodiy 

faollikning  mavsumiy  tebranishlari  ham  mavjud  bo‘ladi.  Masalan,  bayramlar 

arafasida  ommaviy  ravishda  xarid  qilish,  iste‘mol  tovarlarining  faollik  sur‘atida, 

asosan  chakana  savdoda  sezilarli  har  yillik  tebranishlarga  olib  keladi.  Qishloq 

xo‘jaligi,  avtomobil  sanoati,  qurilish  ham  qandaydir  darajada  mavsumiy 

tebranishlarga duchor bo‘ladi.