Bosqichlari Didaktika, uning asosiy kategoriyalari

Ta’lim qoidalari – 
o‘qituvchining faoliyatini va o‘quvchilar tomonidan ilmiy 
bilimlarning o‘zlashtirilishini, tegishli ko‘nikma va malakalar hosil qilishning asosiy 
qonun va yo‘l yo‘riqlarini o‘z ichiga oladi. SHu bilan bir vaqtda ta’lim qoidalari har 
ikkala faoliyati, ya’ni o‘qituvchi va o‘quvchi tomlnidan o‘z oldiga qo‘yilgan vazifalarni 
muvaffaqiyatli amalga oshirish imkoniyatini beradigan bir qancha talablarni ham 
umumlashtirib beradi. SHunga ko‘ra ta’lim qoidari o‘qitishning eng muhim 
masalalarini nazariy va amaliy jixatdan to‘G‘ri hal qilishning asosiy negizi hisoblanadi. 
 
“Ta’lim qoidali deb 
umuminsoniy tarbiyaning maqsad vazifalarini amalga 
oshirishda qaratilgan o‘qish va o‘qitish jarayonlarining yo‘nalishi. O‘quvchilar 
tomonidan ilmiy bilimlarning o‘zlashtirilishi, bilim va malakalar hosil qilishning 
assosiy qonun qoidalarining yiG‘indisiga aytiladi
”.
 
So‘nggi yillarda olimlar tomonidan yaratilgan pedagogik adabiyotlarda didaktik 
qoidalar turlicha guruxlashtirilmoqda. Ana shularga asoslangan holda quyidagicha 
ta’lim qoidalari (tamoyillari) ni ko‘rsatib o‘tish mumkin (6-chizmaga qarang):
 
Ta’limning ilmiyligi 
qoidasi 
o‘quvchining o‘quv materialidagi 
qonuniyatlarini aks ettirishi, tushuntirishi o‘zlashtirilishi uchun to‘G‘ri sharoit yaratish 
maqsadida zarurdir. Ilmiylik qoidasi barcha yosh guruhlardagi va turli o‘quv 
yurtlaridagi o‘quvchilarga o‘rganish uchun ilmiy jixatdan ishonarli, amalda sinab 
ko‘rilgan ma’lumotlar qilishni talab etadi. Ilmiy bilimlarni egallash jarayonida 
o‘quvchilarga ilmiy dunyoqarash, e’tiqod tarkib topadi. Tafakkur tanlanadi. Ta’limning 
ilmiy bo‘lish qoidalari ta’lim jarayonida o‘quvchilarni xozirgi zamon fan-texnika 
taraqqyoti darajasida muvofiq keltiradigan ilmiy bilimlar bilan qurollantirish, yoshlarni 
ilmiy e’tiqod usullari bilan tanishtirib borishni ta’minlashga qaratilgan.