Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish

3– avlod mashinalari. 
Tranzistorlar o’ziga yarasha ikkinchi avlod kompyuterlarini keltirgan 
bo’lsa uchinchi avlod kompyuterlari yaratilishiga sabab integral sxemalar bo’ldi. Integral sxema 
(uni yana kristall-deb xam atashadi), usti kremni kristalidan iborat bulib
10 mm 2 xajmga ega edi. Birinchi integral sxemalar (IS) 1964 yil paydo bo’ldi. Boshida ular 
faqat kosmik va harbiy soxada ishlatildi. Xozir esa ularni xar kayerda uchratish mumkin 
(avtomobil, Kir yuvish moshinasi va x.k.). Kompyuterlarga keladigan bo’lsak IS siz ularni 
tasavvur etib bulmaydi! Bitta IS 1000 tranzistorning urnini bosa olardi. Bir so’z bilan aytganda 
kichkina bir kristall 30-tonnali Eniakning vazifasini bajara oladi! Uchinchi avlod EXMning 
ishlash tezligi 100 baravar oshdi. 
4– avlod mashinalari. 
Katta integral sxemalar, kristalda birnecha IS lar urnatish mumkinligini 
isbotlanganligi bilan boshlangan. Mikroelektronikaning usishi bitta kristallda minglab integral 
sxemalar joylashga imkon berdi. 1980 yilga kelib, uncha katta bulmagan kompyuterning 
markaziy protsessorini 1,61 sm2ga urnatish mumkin ekanligini ishlab chikishdi. 
Mikrokompyuterlar davri boshlandi. 

---

16 
Zamonaviy mikro EXMning tezligi qanday? U 10 baravar uchinchi avlod kompyuterlaridan. 10 
baravar tezroq ishlaydi. 
5 – avlod mashinalari 
To'rtinchi avlod kompyuterlarining gullab-yashnagan davri 80-yillarning o'rtalari va oxirlari edi. 
Ammo 90-yillarning boshlarida IT-bozorida jarayonlar ro'y bera boshladi, bu esa yangi avlod 
kompyuterlarini hisoblashni boshlashga imkon berdi. Biz, avvalambor, protsessorlar bilan 
bog'liq bo'lgan muhandislik-texnik ishlanmalardagi muhim qadamlar haqida gapiramiz. Parallel-
vektorli arxitekturaga ega mikrosxemalar paydo bo'ldi. 
Kompyuterlarning beshinchi avlodi - bu mashinalar mahsuldorligining yildan-yilga o'sish sur'ati. 
Agar 90-yillarning boshlarida bir necha o'nlab megagertsli mikroprotsessorlarning soat 
chastotasi yaxshi ko'rsatkich deb hisoblangan bo'lsa, 2000-yillarning boshlarida gigagertsda hech 
kim hayratlanmagan. Hozir biz foydalanadigan kompyuterlar, IT mutaxassislari ishonganidek, 
bu ham kompyuterlarning beshinchi avlodi. Ya'ni, 90-yillarning boshidagi texnologik zaxira hali 
ham dolzarbdir. 
Beshinchi avlod shaxsiy kompyuterlari nafaqat hisoblash mashinalari, balki to'laqonli 
multimedia vositalari bo'lib qoldi. Ular filmlarni tahrirlash, tasvirlar bilan ishlash, ovoz yozish va 
qayta ishlash, muhandislik loyihalarini yaratish va real 3D o'yinlarni boshqarish imkoniyatini 
yaratdilar.