Бошқариш маданияти ёхуд раҳбарлик санъати Бошқариш бу

Низоларнинг ҳаётда учрайдиган турлари.
Низолар ўзининг қатор белгилари билан бир-биридан фарқ қилади.
Амалий низо одатда қатъий принципал тортишувларда мавжуд бўлади. Амалий низо одамларни аҳиллаштиради, муҳим муаммоларни ечишга ёрдам беради ва ҳар ерда соғлам руҳий мухит яратади. Амалий низо фойдали рақо­батчиликни ривожлантиради ва очиқдан-очиқ, принципиал танқидларга ва ўзини-ўзи танқид қилишга асосланади. Амалий низо кўпинча демократик бошқариш усулида ва ишлаб чиқаришга оид бўлган тортишувларда учрайди.
Вайронкор низо кўпинча арзимас асоссиз майда гапнинг чувлашиши­данрўёбга келади. Бу ҳолда субъектлар иш манфатини кўзлашмайди. Улар­нинг бутун хаёли курашга жалб этилади ва рақибига қанчалик кўпроқ зарба беришга қаратилади. Шахслараро можароларда ва авторитар услубдаги бош­қарувда одатда вайронкор низолар кўп учрайди.
Низоларнинг олдини олиш йўллари.
Низони олдини олиш– бу низо шароитини пайқаб тўқнашув чиқма­гунча оппонентларни бир-бири билан келиштириш ёки низонинг илдизида ётган келишмовчилик сабабини бартараф қилишдир.
Низоларни ҳал этиш учун раҳбар қуйдаги қоидаларга роя қилиши керак:

• 
  Низодан хуласа чиқариш учун раҳбар иккита оппонентларни гапини эшитиши керак;
  
• 
  Раҳбар эътиборини оппонентларни ўзини тутишларига эмас, барки низо асосида ётган сабабга қаратиши керак;
  
• 
  Низони ҳал этишда раҳбар ўз буйруғининг кучига ишонмаслиги керак;
  
• 
  Оппонентларни яраштиришда уларни бир-бирига тўғри келадиган гап­ларига жиддий тўхталиб, зид келадиган фикирларини арзимайдиган майда гап тариқасида келтириш лозим;
  
• 
  Содир бўлган жанжал тафсилотини раҳбар тез-тез муҳокама қилишдан бош тортиши керак. Чунки муҳокама жараёнида оппонентларнинг асаби, қан­ча вақт ўтганлигига қарамай, қайтатдан қўзғолади. Бу вазиятда оппонентлар­ни яраштириш анча қийинлашади;
  
• 
  Оппонентларга бовор келиш учун раҳбар жамоатчилик фикридан ва таъсир кучидан оқилона фойдаланиши лозим;
  
• 
  Можаро оқибатида корхона моддий ва молиявий зарар кўришининг олди олиниб, раҳбар барвақт керакли чораларни кўриб қўйиши керак;
  
• 
  Оппонентлар ярашганларидан сўнг, уларнинг муносабатлари дастлаб раҳбарнинг назорати остида бўлиши лозим. Керак бўлса уларни онгли, инсофли ва виждонли бўлишга чорлаш лозим.