Бошқариш маданияти ёхуд раҳбарлик санъати Бошқариш бу

Низонинг тўртинчи босқичи – низонинг ечимини кутаётган ҳолатга янги вариантдаги ечимлар, сизга маълум бўлган ечимларга муқобил ечимлар излаб топиш. Яъни, шахс мумкин қадар ўз ички ҳолатини яхши ҳис қилиб бориши лозим ва ўз ички ҳолатининг стрессга кириб қолмаслигини назорат­дан чиқариб юбормаслиги катта роль ўйнайди. Психологик жиҳатдан олган­да, бу ҳолатларнинг барчасида шахс руҳида асабийлашув кучайиб боради. Шахслараро низоларда шахсларнинг ўзаро бир-бирларини билмаслиги, улар­нинг бир-биридан ҳадиксираши, атроф-муҳитнинг ҳам салбий таъсири, ки­шиларнинг шахсий хусусиятлари катта таъсир кўрсатади.
Низонинг бешинчи босқичи (фазаси) – қарор қабул қилиш босқичи, бу ўз ўрнида низонинг ечим фазасига, энг юқори босқичдан пастга қараб қай­тишига шароит яратиб беради. Ушбу босқичда икки йўналишни кўриб чиқа­миз: а) қарор қабул қилиш билан низони ечимга томон йўналтириш; б) қарор қабул қилиш билан низони фақат ўз фойдасига йўналтириш.
Мисол билан тушунтирамиз, а-вариант: оилада эр-хотин низони ечимга олиб келиш йўли билан оилавий руҳий ҳолатни яхшилади. Улар оилада ўзларини яхши сезишмоқда. б-вариант: эр-хотин оиладаги низовий ҳолатни ўз фойдаси томон ечимга йўналтирди. Бундай ҳолатда ўша ечим қабул қил­ган томон низовий ҳолатларнинг ҳаммасидан энди ўз фойдаси йўналишида фойдаланиб, ўзича ички лаззатга эга. Айтайлик, уйда бирор ишни ким қилади деган жанжал эди. Хотин киши эрига ўша ишни қилиши лозимлигини ис­ботлади. Қарабсизки, иккинчи томон ўша ишларни қилаётганда биринчи томон доимо ўзини лаззатланаётгандек сезади. Аслини олганда, бу ички қасд. Қасд олаётган одам низонинг ечимини эмас, ечимнинг ўзига фойдали томо­нини топди. Низо ечимсиз қолаверади. У бир кун албатта қайтадан уйғониши ва олдингидан ҳам каттароқ салбий натижа олиб келиши мумкин. Демак, низони бошқариш мумкин экан. Низони бошқаришнинг асосий моҳияти ҳам шундаки, томонлар позицияларини аниқлаб олиб, низони ҳал қилишга эмас, уни бошқариш ҳолатига олиб келиши лозим. Шундагина низо бузғувчи куч эмас, аксинча, яратувчи куч сифатида улар орасида намоён бўлиши мумкин.
Низо ва унинг гуруҳдаги ҳолати тўғрисида гап кетганда, низони бош­қариш ва уни конструктив йўналишда олиб боришнинг асосий йўлларидан бири бу гуруҳдаги ҳар бир шахс билан алоҳида ва гуруҳ билан алоҳида иш олиб боришдадир.
Низовий ҳолатни бошқаришнинг асосий талабларидан бири–мулоқотга киришишда мулоқотчиларнинг руҳий ҳолатлари жиддий эътиборга олиниб, ҳатто илгаридан баъзи нарсалар мўлжалланиб қўйилган ҳолатда мулоқотга киришиш яхши натижа беришини унутмаслик керак.